Խորհրդարանում ներկայացնելով կառավարության ծրագիրը՝ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է Հայաստանի անվտանգության համակարգում Ռուսաստանի առանցքային դերի մասին: «Սյունիքի մարզի Գորիսի և Կապանի շրջաններում ստեղծվել են 102 -րդ ռուսական բազայի հենակետեր, ռուս սահմանապահները տեղակայված են ՀՀ պետական սահմանի մի շարք հատվածներում, մենք սերտ համագործակցում ենք Ռուսաստանի հետ տարածաշրջանային կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հարցում եռակողմ աշխատանքային խմբի ձևաչափով, Ռուսաստանը ներգրավված է Սոթք-Խոզնավար հատվածում իրավիճակի վերաբերյալ քննարկումներում: Եվ, իհարկե, ռուսական խաղաղապահ զորքերի առկայությունը Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգության ապահովման առանցքային գործոնն է», ասել է Նիկոլ Փաշինյանը: Միևնույն ժամանակ, նա նաև նշել է Պուտինի հատուկ դերը:
Շուտով Հայաստանում ռուսական «ռազմական ներկայությունից» զերծ կմնան միայն ննջասենյակները: Գրեթե բոլոր ինքնիշխան գործառույթների փոխանցումը երրորդ պետությանն, ըստ երևույթին, դիտարկվում է որպես ինքնիշխան սահմանների անվտանգության և պաշտպանության ապահովում: Հատկանշական է, որ «հայկական անհաշտ ընդդիմությունը» սրա դեմ ոչինչ չունի:
Օտարին ինքնիշխան պարտավորությունների պատվիրակման ընթացքը, որը նախկինում էլ բնորոշ էր հայ քաղաքական դասին, Հայաստանում դառնում է իմպերատիվ:
«Ես տեսնում եմ մի քանի տարբերակ, օրինակ՝ ռուս սահմանապահների տեղակայումը սահմանի ողջ երկայնքով, ՀԱՊԿ դիտորդական առաքելությունը, մոնիտորինգը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության կողմից», ասում է Փաշինյանը: Ստացվում է, որ սահմանների վերահսկողությունը ենթադրվում է վստահել ցանկացածին, միայն թե խուսափեն այդ պատասխանատվությունից: Պատահական չէ, որ «առաջարկների» մեջ նույնիսկ ակնարկ չկա, որ Հայաստանի սահմաններն ու անվտանգությունը, ըստ Սահմանադրության, պետք է պահպանեն հայկական բանակը և ուժային այլ կառույցներ: Այդ դեպքում ինչո՞ւ է պետք բարեփոխել բանակը:
Պատասխանատվությունից և սահմանադրական պարտավորություններից խուսափելը բերում է նրան, որ վակուումը լցվում է այլ ուժերով: Դա տեղի է ունենում ոչ միայն անվտանգության, այլև արտաքին քաղաքականության ոլորտում: «Հայաստանը պատրաստ է ներգրավվել բանակցություններում, ինչպես բարձր, այնպես էլ ամենաբարձր մակարդակով, և սպասում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կոնկրետ առաջարկներին», ասել է Փաշինյանը:
Մինչդեռ Հայաստանը պետք է ինքը նախաձեռնի առաջարկություններ և ներկայացնի պահանջներ: Իր ելույթում Փաշինյանը երկու կարևոր հանգամանք արձանագրեց. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը բազմիցս խախտվել է, և «մեր քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը, ովքեր երկար ժամանակ գերության մեջ են գտնվում Բաքվում, գերեվարվել են նոյեմբերի 9-ից հետո՝ ռուս խաղաղապահների տեղակայումից հետո և իրենց պատասխանատվության գոտում»։
Քաղաքական պատասխանատվությունը ենթադրում է, որ նման հայտարարությունից հետո պետք է լինի արտաքին գործերի նախարարության նոտան, որում կարձանագրվի, որ ռուսական կողմը չի կատարել իր պարտավորությունները, եւ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը կորցրել է ուժը:
Հենրիխ Մխիթարյան․ Անմոռանալի մրցաշրջան է 
