Մի երտասարդի, փորձելու համար նա համբերատար է, թե ոչ, չորացած ճյուղ են տալիս և ասում, որ պետք է Նեղոսի ափից 7 կմ հեռու հենց Նեղոսի ջրով ջրի, որպեսզի ճյուղը ծլի: Տարիներ անց նա արթնանում և տեսնում է` կանաչել, ծլել, ծաղկել է: Շատ է ուրախանում, ցանկանում է գնալ վանահորն աչքալուսանք տալ, որ ծառը կանաչեց: Երեք քայլից հետո կանգնում, ասում է, եթե ասեմ, կասի` ինչու դու չէի՞ր հավատում, ու՞ր է քո հավատը: Եվ այսպես մարդկանց մեջ հնում համբերություն էին դաստիարակում:

Տեր Տիրայր ավագ քահանա Սահրադյանն այս պատմությամբ բնորոշեց, որ եթե յուրաքանչյուրն ունենա այդ համբերության ծառը, չի թողնի, որ սերը պակասի ամուսնացած զույգի միջև, եթե կա սերը, երեխային փողոց էլ չեն գցի: «Սերն Աստծուց է տրված, եթե խոսքն իրական, աստվածային սիրո մասին է, հնարավոր չի երեխան հայտնվի փողոցում»,- համոզված է քահանան:


Ինչպես նա տեղեկացրեց, հայաստանյաց առաքելական եկեղեցու 7 խորհուրդներից մեկն է պսակը, որը, նրա կարծիքով, քրիստոնյա մկրտության խորհրդից հետո կամ դրան հավասար ամենակարևորն է, որի մեջ կա ազգային նկարագիր, ազգային սովորություններ, պարտականություններ, ամեն ինչ` մի խոսքով:

«Հին ավանդության համաձայն, նախքան ամուսնանալը, նախ հայրերի կողմից որոշվել է երեխայի ամուսնանալու տարիքը: Տարբեր ժամանակաշրջաններում տարբեր են եղել, հատկապես օրիորդների տարիքները` 12, 13, 14 տարեկանից: Քանի որ թուրքական և պարսկական շրջանում մինչև 12 տարեկաններին փախցնում էին, իսկ ովքեր ամուսնացած էին իրավունք չունեին տանելու, այդ իսկ պատճառով էլ մեր հոգևոր հայրերը վաղ ամուսնության օրենք էին մշակել»,- պատմեց քահանան:

Նա նաև ասաց, որ մինչև 14 տարեկանը երեխան համարվում է մաքուր, չհասկացող, անչափահաս և հոգևորականներն իրավունք չունեին մեղքերի թողություն տալու, քանի որ երեխան համարվում է անմեղ:

Սակայն ամուսնության պարագայում թույլատրվել է: Հոգևորականի պարտականությունն է եղել ամուսնացողներից հետաքրքրվել` մկրտված են, թե ոչ, քրիստոնյա են, թե ոչ: Հաստատվելուց հետո քննություն էր անց կացնում քահանան` թե տղային, թե աղջկան. աղջիկը պատրա՞ստ է ամուսնության, հայ եկեղեցու հետևո՞րդ է, թե՞ ոչ, որպեսզի ընտանիքը կառուցվի հայկական եկեղեցու կարգ ու կանոնի համաձայն: Ստուգվում էր նաև`տղան կամ աղջիկը հիվա՞նդ են, էպիլիեպսիկ որևէ խնդիր ունե՞ն, թե՞ ոչ կամ գաղտնի պահված բաներ, քանի որ հետագայում պրոբլեմի առաջ պիտի կանգնեին, ամուսնության բաժանման հարց կարող էր լիներ: «Որպեսզի սրանք չլինեին, քահանան իր վրա էր վերցնում պարտականությունները, որից հետո ծնողների թույլտվությամբ բոլորի հետ միասին նշանդրեքի արարաողություն էր կատարվում, որից հետո էլ ամուսնության կարգ:

Շատ անգամ աղջիկն ու տղան իրար չէին էլ ճանաչել, հիմիկվա պես ազատ չէր, չէին գնում գալիս, ամիսներով տարիներով չէին պտտվում: Փոքր աղջնակ էր, վերջացավ գնաց, նախապես անգամ բարուրի մեջ խոսկապ են բռնում: Սա քրիստոնեական երևույթ չէր, ազատ կամքի կորուստ էր, Աստված մարդուն տվել է ազատ կամք, բանականություն և հոգի: Բայց երևույթը շատ բաներով շահում էր` ավանդության համաձայն կա կարգ, որ ծնողն ասել է, նա պիտի կատարի, կա խոնարհության պարագա այստեղ, հլու հնազանդ կատարում էին և ունենում էին 12 երեխա, այսօրվա պես 4 տարի, 10 տարի ման չեն գալիս, ցոփ ու շվայտ կյանք ապրում, որից հետո էլ մի հատ զավակ ունենան, թե չունենան, հազար ու մի ֆիզիկական անմաքուր արատներով, դեբիլ ծնվող, տկարամիտ և այլն, նման բաներ չկային, առողջ 10 երեխա են ունենում, ոչ թե մեր Երևանի երեխաների պես դեղնած» ,- իր խոսքը շարունակեց Տեր Տիրայրը:

Տեր հայրը նաև վստահ է, որ երկար ման գալուց հետո իրարից հիասթափվում են, ամեն մանրուք դառնում է խնդիր, իսկ ամուսնության հիմքը, ինչպես ինքն է ասում, պիտի լինի սերը:

Լրագրողի այն հարցին, թե առանց ճանաչելու ինչպե՞ս կարելի է սիրել, քահանան պատասխանեց. «Հնազանդ լինես կսիրես: Որ լեզուներին չտան, խոնարհ լինեն, իմանան, որ հայ մարդու ճակատագիրը մայրերի ձեռքի մեջ է հյուսվում. լավ մայր` լավ երեխանր, լավ ընտանիք, լավ ազգ, այդ ժամանակ կսիրեն»: