Արցախում լուրջ կրքեր են եռում։ Ոչ, ոչ թե ահաբեկչական պատերազմի, տարածքների կորստի, ճանաչման գործընթացի, երկրում ռուս-թուրքական մոնիտորինգային կենտրոնի հայտնվելու առթիվ։ Արցախի խորհրդարանը որոշել է ռուսերենին երկրորդ պաշտոնականի կարգավիճակ տալ։
Դա տեղի է ունենում այն օրերին, երբ հայերը նշում են Փետրվարյան ապստամբության 100-ամյակը (ռուս-թուրքական օկուպացիայի դեմ) եւ Ղարաբաղյան շարժման 33-ամյակը (նույնպես դրա դեմ)։
Իրավիճակը հարթելու համար Արայիկ Հարությունյանն Արցախի հերոսի կոչում է շնորհել Իգոր Մուրադյանին՝ մարդու, ով սկսել է Շարժումը։ Նա նաեւ խորհրդական է նշանակել սիրիահայ գինեգործի, ով պետք է օգնի վերականգնել տնտեսությունը։
Լեզվի մասին օրենքում փոփոխության նախագծի հեղինակներն են Արցախի խորհրդարանի պատգամավորներ Գագիկ Բաղունցը, Մետաքսե Հակոբյանը եւ Արամ Հարությունյանը։ Նրանցից ոչ մեկն այդպես էլ հրապարակային չներկայացրեց, թե ինչ խնձոր է ընկել իրենց գլխին, որ նման նախաձեռնությամբ են հանդես եկել։ Հարցումներ անցկացրե՞լ են, որը ցույց կտար, որ առանց ռուսերենի սիրիահայ գինեգործը չէր կարող խորհուրդներ տալ։ Թե՞ Ռուսաստանի հայերն են ասել, որ քանի դեռ փաստաթղթերը ռուսերեն չեն ձեւակերպված, օգնություն չեն ուղարկելու։
Արամ Հարությունյանը բոլոր չհամաձայնվողներին առաջարկել է ներկայացնել մտահոգությունները, եւ հեղինակները կքննարկեն դրանք։ Ժողովրդավարություն խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Ստեփանյանն առաջարկել է նախ հանրային քննարկումներ անել ու հետո նոր ընդունել աղմկահարույց փոփոխությունը։
Արցախի արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանը վստահ է, որ պետք է «էլ ավելի խորացնել Ռուսաստանում բնակվող մեր հայրենակիցների հետ կապերը։ Սփյուռքի ամենամեծ հատվածը Ռուսաստանում է, որտեղ ավելի քան 3 միլիոն հայ կա, որոնց մի զգալի մասն արցախցի է։ Այնտեղ ավելի շատ արցախցի է բնակվում, քան Արցախում։ Այդ պատճառով ռուսերենին կարգավիճակ տալն առնվազն վնաս չի տա, այլ կարող է օգտակար լինել։ Մենք պետք է անենք այն ամենը, ինչ օգուտ կտա տնտեսությանը, քաղաքական վարկանիշին», կարծում է Դավիթ Բաբայանը։
Տարօրինակ պատկեր է ստացվում՝ խնձորն ընկել է երեք պատգամավորների գլխին, եւ նրանք հանկարծ որոշել են, որ առանց ռուսերենի հնարավոր չէ, հետո պարզվում է, որ Դավիթ Բաբայանն այդ մասին մտածում է 90-ականներից։ Եվ ոչինչ, որ ամերիկյան սփյուռքը հարյուր միլիոնավոր դոլարներ է հավաքել արցախցիներին աջակցելու համար, իսկ եվրոպական սփյուռքը իրենց երկրների խորհրդարաններում հասել է բանաձեւերի ընդունման, որոնք կոչ են անում ճանաչելու Արցախի անկախությունը։ Գլխավորը՝ անշեղորեն կատարել Աղդամի ռուս-թուրքական մոնիտորինգի կենտրոնի հրահանգները։
Օրինագծի հեղինակներն այդպես էլ հոդաբաշխ ու համոզիչ բացատրություն չեն տալիս։ Գեներալ Մուրադովը հայերեն սովորելու ժամանակ չունի՞։ Չնայած ոչ ոք չի ստիպում ռուս խաղաղապահներին կարդալ ու գրել Մաշտոցի լեզվով։ Թող խոսեն իրենց ամենազորով։
Արցախի ղեկավարության պահվածքն արդեն խայտառակ դրսեւորումներ է ստանում։ Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից անմիջապես հետո արցախցիները նախանձելի հնազանդությամբ սկսեցին լքել անգամ այն բնակավայրերը, որոնք համաձայնության մեջ նշված չէին։ Հետո հնազանդորեն սկսեցին վերակազմավորել բանակը։ Քիչ էր մնում ապամոնտաժվեր Նժդեհի արձանը։ Խաղաղապահներին մեծահոգաբար թույլ են տվել որոշել, թե ով պետք է մտնի Արցախ։ Տեղական ընտրությունները նույնպես չեղարկել են։ Հիմա էլ ահա ուզում են ռուսերենով փաստաթղթեր։
Լրատվամիջոցները գրում են, որ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Լավրովը հայերի հետ մասնավոր զրույցներում իբր ասել է, որ «եթե ձերոնք հանձնում են հողերը, ինչու մենք պետք է դեմ լինենք»։ Դա, իհարկե, Ռուսաստանի խայտառակ քաղաքականությունն արդարացնելու փորձ է, բայց դրանում ճշմարտության հատիկ կա։
