ԱՄՆ պետքարտուղարի նախկին տեղակալ և վերլուծաբան Դենիել Ֆրիդը կարծում է, որ Հայաստանը պետք է զարգանա ինքնուրույն: «Հայաստանը պետք է մտածի իր ապագայի մասին: Ռուսաստանի պրոտեկտորատը չի ապահովել պաշտպանությունը, բայց Հայաստանը նույնպես չի օգտվել դիվանագիտական հնարավորություններից, ուստի իրավիճակն ավելի է վատթարացել», – ասել է Ֆրիդը:
Ըստ Ֆրիդի, Բայդենի վարչակազմի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը քայլ է, որը պետք է ստիպի Հայաստանին մտածել իր ապագայի մասին: Ամերիկացիները կարող են օգնել, մենք չենք պատրաստվում լքել Հայաստանը և կշարունակենք մեր ջանքերը ղարաբաղյան հակամարտության կայուն կարգավորման ուղղությամբ, ասում է դիվանագետը, շեշտելով, որ իրավիճակը փոխվել է:
Իրավիճակն իսկապես փոխվել է, և այն առասպելները, որ Ռուսաստանի հետ դաշինքը Հայաստանի համար հուսալի զրահ է, վերջնականապես փլուզվեցին 2020-ի ռուս-թուրքական ագրեսիայից հետո: Հայաստանում արդեն նույնիսկ կայտառ ռուսաֆիլները չեն խոսում Ռուսաստանի հետ դաշինքի օգուտների մասին, իսկ ՀԱՊԿ-ը վաղուց դարձել է ծաղրի առարկա։
Ռուսաստանի և Հայաստանի կապերի մասին խոսում են միայն Մոսկվայում՝ չթաքցնելով, որ Հայաստանը համարում են տարածք թուրքերի հետ սակարկությունների համար և «հարուստ հանքային պաշար», ինչպես խոստովանեց Ժիրինովսկին:
Մոսկվայում Փաշինյանի և Պուտինի հանդիպումից հետո, որի արդյունքների մասին ոչ ոք նեղություն չի քաշել պատմել հայ հասարակությանը, ռուս փորձագետները հիշեցին Հայաստանի ինքնիշխանությունը ՝ այն կապելով բացառապես Ռուսաստանի հետ: Փորձագետները նախընտրում են չխոսել այն մասին, թե ինչու «Ռուսաստանի պրոտեկտորատը չպաշտպանեց Հայաստանը»: Հավանաբար այն պատճառով, որ ոչ ոք չի հարցնում:
«Հայաստանը պատմականորեն կարևոր երկիր է Ռուսաստանի համար, այն ժամանակին եղել է Ռուսաստանի ֆորպոստ Անդրկովկասում: Մենք ակնկալում ենք, որ Հայաստանը կմնա որպես անկախ պետություն: Հայաստանի իշխանությունները ստիպված կլինեն վերականգնել պետությունը այս բոլոր ցնցումներից հետո», Երևան-Մոսկվա տեսակամուրջի ընթացքում ասել է ՌԴ սենատոր Վլադիմիր Ժաբարովը:
Իսկ ո՞վ էր և ո՞վ է Ռուսաստանը Հայաստանի համար: «Անշահախնդիր միությունը» պաշտպանություն չապահովեց, փոխարենը Հայաստանը վերածվեց փորձադաշտի, որտեղ ռուսները զենք են գովազդում, գերիներին փոխանակում են ականապատված տարածքների քարտեզներով, իսկ ճանապարհները ՝ քաղաքական հավատարմությամբ։
Քաղաքական վերլուծաբան Դմիտրի Եգորչենկովը նույնպես համոզմունք է հայտնել, որ Փաշինյանը լավ է հասկանում Ռուսաստանի հետ Հայաստանի կապերի անխուսափելիությունը: «Հայաստանը պետք է լրջորեն մտածի այն մասին, թե ինչպես է ապագայում ոչ միայն պաշտպանելու իր պետական ինքնիշխանությունը, այլ սկզբում ձևավորելու», ասել է նա:
Փաշինյանի այցից անմիջապես հետո տեղի է ունեցել զրույց Պաշտպանության նախարար Վաղարշակ Հարությունյանի և Ռուսաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Վալերի Գերասիմովի միջև, ովքեր քննարկել են իրավիճակը ՀՀ Գեղարքունիքի և Սյունիքի մարզերում: «Նրանք քննարկել են ռազմական համագործակցության խորացումը, ինչպես նաև Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության պատվիրակության հետ բանակցությունների օրակարգը, որը օրերս կժամանի Հայաստան: Քննարկման թեման էր նաև հայկական բանակում մեկնարկած լայնածավալ բարեփոխումները», ասված է հայտարարության մեջ:
Պուտինի և Փաշինյանի հանդիպումից հետո Հայաստանը վերսկսում է «Ռուսաստանի հետ բանակի համատեղ բարեփոխումները» և «անվտանգության նոր համակարգի կառուցումը»:
Դենիել Ֆրիդը հիշեցնում է, որ դա Հայաստանին չի օգնի:
Նյութի աղբյուր՝ https://www.lragir.am/2021/07/08/653996/
