Իլոն Մասկը ներդրողների մի խմբի հետ միասին առաջարկ է ներկայացրել գնել OpenAI-ն՝ ChatGPT-ի մայր ընկերությունը, 97,4 միլիարդ դոլարով: Եթե գործարքը կայանա, դա կարող է հիմնովի փոխել արհեստական բանականության արդյունաբերության ապագան, հայտնում է CNN-ը:


Մասկի և Ալթմանի բախումը
Մասկի առաջարկը ներկայացվել է նրա և OpenAI-ի գլխավոր տնօրեն Սեմ Ալթմանի միջև երկարատև հակամարտության ֆոնին: Միլիարդատերը արդեն մի քանի հայց է ներկայացրել ընկերության դեմ՝ պնդելով, որ OpenAI-ն հեռացել է ոչ առևտրային կազմակերպության սկզբնական սկզբունքներից և այժմ կենտրոնացած է բացառապես շահույթի վրա:

OpenAI-ն ղեկավարվում է ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից, սակայն փաստացի գործում է OpenAI LP առևտրային կառույցի միջոցով, որը մի քանի տարվա ընթացքում վերածվել է անհայտ նախագծից մոտ 100 միլիարդ դոլար արժողությամբ ընկերության: Դա հնարավոր է դարձել հիմնականում Ալթմանի ռազմավարության շնորհիվ:

Wall Street Journal-ի տվյալներով, եթե Մասկի առաջարկը ընդունվի, նա կարող է ստանալ OpenAI-ի բաժնետոմսերի վերահսկիչ փաթեթը և այդպիսով ամրապնդել իր սեփական X.AI ընկերության դիրքերը արհեստական բանականության ոլորտում:

Կողմերի հայտարարությունները
Ներդրողների խմբի փաստաբան Մարկ Տոբերոֆը հայտարարել է, որ OpenAI-ն պետք է վերադառնա բաց կոդի և անվտանգության սկզբունքներին, որոնք հռչակվել էին դրա ստեղծման ժամանակ:

Սեմ Ալթմանն իր հերթին հեգնանքով պատասխանել է X սոցցանցում (նախկին Twitter).
«Ոչ, շնորհակալություն, բայց մենք կարող ենք գնել Twitter-ը 9,74 միլիարդ դոլարով, եթե ցանկանաք»:

Որտեղի՞ց է առաջացել հակամարտությունը
OpenAI-ն սկզբում ստեղծվել էր որպես AGI-ի (ընդհանուր արհեստական բանականության) ռիսկերն ուսումնասիրելու նախագիծ: Առաջին տարիներին ընկերությունը հրապարակում էր իր մշակումների կոդը և խորհրդակցում անկախ փորձագետների խորհրդի հետ:

Սակայն խոշոր ներդրողների, այդ թվում՝ Microsoft-ի և Thrive Capital-ի գալուց հետո բիզնես մոդելը փոխվել է: Բաժնետերերի ակնկալիքները արդարացնելու համար OpenAI-ն սկսել է կենտրոնանալ առևտրային հաջողության վրա, ինչը, քննադատների կարծիքով, հանգեցրել է չվերահսկվող AI-ի առաջացման ռիսկի:

Սա առաջացրել է տարաձայնություններ և հանգեցրել 2023 թվականի վերջին կարճ, բայց աղմկահարույց սկանդալի, երբ տնօրենների խորհուրդը աշխատանքից ազատել է Ալթմանին, բայց հետո ստիպված է եղել վերադարձնել նրան պաշտոնին: Դրանից հետո խորհուրդը վերակազմավորվել է, և նախկին տնօրենները հայտարարել են, որ իրենց մտահոգում է OpenAI-ի չափազանց արագ առաջընթացը՝ անվտանգության հաշվին:

Մասկի դատական գործերը OpenAI-ի դեմ
Մասկը, որը 2015 թվականին OpenAI-ի համահիմնադիրն էր, 2018 թվականին լքել է նախագիծը: 2024 թվականին նա դատական հայց է ներկայացրել՝ մեղադրելով OpenAI-ին, որ այն դավաճանել է իր առաքելությանը՝ շահույթի համար:
Սակայն OpenAI-ն ի պատասխան հրապարակել է Մասկի արխիվային նամակները, որտեղ նա ընդունել է, որ ընկերությունը զարգացման համար հսկայական ներդրումներ է պետք: Այս նյութերը հակասում էին Մասկի այն փաստարկներին, որ OpenAI-ն չպետք է գումար աշխատի: Արդյունքում միլիարդատերը հետ է կանչել իր առաջին հայցը, բայց հետո 2024 թվականի օգոստոսին ներկայացրել է նոր հայց՝ արդեն մեղադրելով OpenAI-ին շանտաժում և վտանգավոր AGI տեխնոլոգիայի մշակման մեջ:
OpenAI-ն իր հերթին պնդում է, որ Մասկը պարզապես նախանձում է ընկերության հաջողությանը՝ այն վերահսկողությունը կորցնելուց հետո: Աղբյուրների տվյալներով, դեռ 2018 թվականին նա առաջարկել է գործընկերներին վաճառել OpenAI-ն Tesla-ին, բայց մերժում է ստացել:

Ի՞նչ է սպասվում
Արդյո՞ք OpenAI-ն կվաճառվի Մասկին, դեռ պարզ չէ: Մի կողմից, նրա հսկայական առաջարկը կարող է հետաքրքրել որոշ ներդրողների: Մյուս կողմից, OpenAI-ն ունի հզոր դաշնակիցներ, ինչպիսին Microsoft-ն է, որոնք հավանաբար չեն ցանկանա զիջել վերահսկողությունը:

Միևնույն է, Մասկի և Ալթմանի բախումը շարունակում է արագանալ, և դրա ելքը կարող է ազդել արհեստական բանականության ողջ շուկայի վրա: