Բազելի համալսարանին առընթեր Կենսակենտրոնի պրոֆեսոր Դիրկ Բումանի գլխավորած հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ վարակված հյուսվածքներում սալմոնելա մանրէների մեծ մասը կայուն չէ, այլ պարզապես սննդարար նյութերի անբավարարության վիճակում է, գրում է Drug targeter review հանդեսը։
«Հակառակ տարածված կարծիքի, հակաբիոտիկների անբավարարությունը պայմանավորված չէ կայուն մանրէների փոքր ենթախմբով», - պարզաբանել է Բումանը, հաղորդում է «Фокус»-ը: «Մենք ցույց ենք տվել, որ հակամանրէային դիմադրության ստանդարտ լաբորատոր թեստերը ապակողմնորոշիչ են՝ թյուր տպավորություն ստեղծելով, թե գոյություն ունի առանձնապես դիմացկուն մանրէների փոքր խումբ»: Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ օրգանիզմի բնական արձագանքը վարակին` սննդանյութերի հասանելիության նվազեցումը, ստիպում է մանրէների ավելի դանդաղ աճել, ինչը դժվարացնում է նրանց հակաբիոտիկներով ոչնչացումը:
Օգտագործելով մկների վարակման և հյուսվածքների լաբորատոր մոդելներ՝ հետազոտողները նկատել են, որ հակաբիոտիկները զգալիորեն պակաս արդյունավետ են, երբ մանրէները զրկված են սննդանյութերից: Բումանի թիմը պարզել է, որ դանդաղ աճող մանրէներն այս պայմաններում ավելի երկար են գոյատևում, քանի որ հակաբիոտիկների մեծ մասը գործում է ակտիվորեն աճող մանրէների վրա: «Սննդանյութերի դեֆիցիտի պայմաններում մանրէները շատ դանդաղ են զարգանում»,- նշել է Բումանը։ «Սկզբում կարող է լավը թվալ, բայց իրականում խնդիր է, քանի որ հակաբիոտիկների մեծ մասը միայն աստիճանաբար ոչնչացնում է դանդաղ աճող մանրէները»: Բացահայտումը կասկածի տակ է դնում տասնամյակների հետազոտությունները, որոնք ուղղված են եղել մշտական բջիջների ոչնչացմանը, այլ ոչ թե սննդարար նյութերով աղքատ միջավայրում մանրէների գոյատևման խնդրի լուծմանը:
Հետազոտության հիմնական ասպեկտը հակաբիոտիկների նկատմամբ իրական ժամանակում մանրէների արձագանքն հետևելն էր, մի մոտեցում, որը լայնորեն չի կիրառվել նախորդ հետազոտություններում: «Մենք ցույց ենք տվել, որ Salmonella-ի գրեթե ամբողջ պոպուլյացիան երկար ժամանակ գոյատևում է հակաբիոտիկների բուժումից, այլ ոչ միայն հիպերդիմացկուն հիվանդների մի փոքր ենթախումբ», - ասում է հետազոտության առաջին հեղինակ բժիշկ Ջոզեֆ Ֆանուսը: Թիմը միաժամանակ պարզել է, որ հակամանրէային փորձարկման ստանդարտ եղանակները թերագնահատում են մանրէների գոյատևումը, ինչը հանգեցնում է սխալ ենթադրության, թե բուժման ձախողման համար միայն մի քանի կայուն բջիջներ են պատասխանատու:
Այս բացահայտումները հակաբիոտիկների հետազոտության և բուժման ռազմավարության մեջ կարող են լուրջ փոփոխությունների հանգեցնել: Համառություն ունեցողների դեմ պայքարի վրա կենտրոնանալու փոխարեն՝ հետազոտողները այժմ կարող են մանրէներին հակաբիոտիկների նկատմամբ ավելի զգայուն դարձնելու ուղիներ՝ փոխելով նրանց աճի միջավայրը: «Մեր աշխատանքն ընդգծում է մանրէների վարքագծի և ողջ-ողջ հակաբիոտիկների գործողությունների ուսումնասիրման կարևորությունը և ֆիզիոլոգիական պայմաններում», - ասում է Բումանը: Նա կարծում է, որ իրական ժամանակում մեկ բջջային հեազոտությունը մոտ ապագայում կդառնա ստանդարտ գործիք՝ ավելի լավ հասկանալու համար, թե ինչպես են մանրէները գոյատևում հակաբիոտիկ բուժումից:
Հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունությունը շարունակում է մնալ աճող համաշխարհային առողջապահական խնդիր, և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը նախազգուշացնում է, որ նոր լուծումներ չգտնելու դեպքում մինչև 2050 թվականը այն կարող է հանգեցնել տարեկան 10 միլիոն մարդու մահվան: Նման հետազոտությունը, որն իրականացվել է Շվեյցարիայի Հետազոտությունների իրավասության ազգային կենտրոնի «Անտիռեզիստ» ծրագրի շրջանակում, վճռորոշ նշանակություն ունի ավելի արդյունավետ բուժման մշակման համար: Փոխելով ուշադրությունը համառ մանրէներից սննդանյութերի վրա հիմնված գոյատևման մեխանիզմների վրա՝ գիտնականները հակաբիոտիկների արդյունավետության բարելավման և կրկնակի վարակման վտանգի նվազեցման համար կարող են նոր ուղիներ գտնել: