Աստղագետները, վերլուծելով տիեզերական աստղադիտակների տասնամյակներ առաջ արված ինֆրակարմիր տվյալները, հայտնաբերել են «Իններորդ մոլորակի»՝ Նեպտունից շատ հեռու գտնվող հիպոթետիկ հսկա մոլորակի՝ նոր հետաքրքիր թեկնածու։ Հայտնագործությունն ուրախություն է առաջացրել և նորովի սկսել է քննարկվել մեր արեգակնային համակարգում իններորդ մոլորակի հնարավոր գոյությունը, սակայն մասնագետները զգուշացնում են, որ դրա իրական բնույթը հաստատելու համար անհրաժեշտ են հետագա դիտարկումներ, գրում է Livescience-ը։


Հայտնագործություն ինֆրակարմիր տվյալների միջոցով

Հենց NASA-ի IRAS առաքելությունը 1983 թ. և Ճապոնիայի AKARI ծրագիրը (2006–2011) ապահովել են այս հայտնագործության համար կարևոր ինֆրակարմիր տվյալներ։ Հետազոտողները համեմատել են IRAS-ի տվյալների բազան AKARI-ի դիտարկումների հետ՝ փնտրելով աննշան շարժումներ, որոնք կարող էին մատնել հեռավոր, դանդաղաշարժ մոլորակ։ Թեկնածուն հայտնվել է որպես աղոտ, խայտառակվող լույսի կետ, որն ուներ այնքան շարժում, որ ենթադրություն առաջացնի՝ այն շատ դանդաղ շարժվում է իր հսկայական ուղեծրով, որի մեկ պտույտը կարող է տևել մինչև 20,000 տարի։ Այս արխիվային ինֆրակարմիր պատկերների հնարամիտ օգտագործումը հնարավոր է, որ առաջին իրական ապացույցը տա Արեգակնային համակարգի մութ ծայրամասում թաքնված նոր մոլորակի գոյության։

Թեկնածուի ուղեծիրը և չափսերը

Հաշվարկվում է, որ հայտնաբերված օբյեկտը մոտավորապես Նեպտունի չափն ունի։ Այն այնքան հեռու է, որ արեգակի շուրջ մեկ ամբողջական պտույտ կատարելու համար կարող է պահանջվել 10,000-ից մինչև 20,000 տարի։ Համարվում է, որ այն այժմ գտնվում է Արեգակից մոտավորապես 700 աստղագիտական միավոր հեռավորության վրա՝ շատ հեռու մեր ծանոթ մոլորակներից։ Բայց առավել ուշագրավը նրա ուղեծրի թեքությունն է՝ մոտ 120° Արեգակնային համակարգի հարթությունից, մինչդեռ տեսական «Իններորդ մոլորակի» համար կանխատեսվում էր 15–20° թեքություն։ Սա վկայում է, որ եթե թեկնածուն հաստատվի, այն կարող է լիովին այլ տիպի մոլորակ լինել։


Գիտական կասկածամտություն

Բոլորը չէ, որ հավատում են այս աղմուկին. շատ աստղագետներ դեռ կասկածում են՝ արդյոք այս աղոտ ու հեռավոր օբյեկտը համապատասխանում է վաղուց փնտրվող Իններորդ մոլորակի պատկերին։ Կասկածները պայմանավորված են մի քանի գործոններով․

Թեկնածուն հայտնաբերվել է միայն երկու ինֆրակարմիր պատկերաշարում, ինչը նրան հստակ նույնականացնելն ու ուղեծրի որոշումն անորոշ են դարձնում։

Նրա ծայրահեղ թեքված ուղեծիրն ու գտնվելու վայրը չեն համապատասխանում այն կանխատեսումներին, որոնք երբևէ առաջ քաշվել էին «Իններորդ մոլորակի» որոնման ժամանակ։ Որոշ գիտնականներ կասկածում են, որ սա կարող է լրիվ այլ օբյեկտ լինել կամ նույնիսկ տվյալների շեղում։

«Իններորդ մոլորակի» գոյության շուրջ բանավեճը տևում է արդեն տարիներ՝ պայմանավորված Կոյպերի գոտում նկատվող անսովոր օրինաչափություններով, բայց յուրաքանչյուր նոր թեկնածու անցնում է խիստ ստուգումների, մինչև մոլորակի կարգավիճակ կարող է ստանալ։

Այս պատճառով աստղագիտական հանրությունը դեռ զերծ է տոնախմբություններից՝ սպասելով ավելի վստահելի ապացույցների։

Հաջորդ քայլերը՝ հաստատման ուղղությամբ

Այս հեռավոր օբյեկտի առեղծվածը բացահայտելու համար աստղագետները այժմ ուսումնասիրում են նորագույն երկնային դիտարկումները՝ փորձելով կրկին գտնել այն և հստակեցնել ուղեծրային պարամետրերը։ Միայն նոր հայտնաբերումներով՝ տարբեր աստղադիտակների և ալիքների շնորհիվ, հնարավոր կլինի որոշել՝ արդյոք այս թեկնածուն իրական մոլորակ է, թե պարզապես տիեզերական սխալ ազդանշան։ Աստղագիտական հանրությունը անհամբեր սպասում է հետագա տվյալներին, քանի որ հաստատման դեպքում սա կլինի վերջին երկու դարերի ամենամեծ մոլորակային հայտնագործություններից մեկը՝ ունակ վերաշարադրելու Արեգակնային համակարգի հեռավոր սահմանների պատմությունը։