Գիտնականները զգուշացնում են, որ աշխարհի սառցադաշտերը կարող են աննախադեպ արագությամբ անհետանալ, և 21-րդ դարի կեսերին ամեն տարի ամբողջությամբ անհետացող սառցե շերտերի թիվը կարող է հասնել մի քանի հազարի։


Nature Climate Change հանդեսում հրապարակված նոր հետազոտությունը ներմուծել է «սառցադաշտերի կորստի գագաթնակետ» հասկացությունը՝ մի ժամանակահատված, երբ սառցադաշտերի առավելագույն թիվը դառնում է չափազանց փոքր՝ այդպիսին ​​համարվելու համար, և փաստացի կերպով անհետանում է։ Ըստ մոդելների՝ եթե գլոբալ տաքացումը սահմանափակվի նախաարդյունաբերական մակարդակից 1,5°C-ով բարձր, գագաթնակետը կհասնի մոտ 2041 թվականին, երբ տարեկան մոտ 2000 սառցադաշտ կանհետանա աշխարհի երեսից։


Մինչև 4°C ավելի ուժեղ տաքացման դեպքում այդ գագաթնակետը կտեղափոխվի 2050-ականների կեսերը և կուժեղանա՝ տարեկան մոտ 4000 սառցադաշտի՝ կորստի ներկայիս տեմպից 3-5 անգամ ավելի։

 

Գիտնականները նշում են, որ Երկրի վրա ներկայում կա ավելի քան 200 հազար սառցադաշտ, սակայն դրանց թիվն ամբողջ աշխարհում սրընթաց կերպով նվազում է, մասնավորապես՝ փոքր լեռնային սառցադաշտերով տարածքներում, մասնավորապես՝ Ալպերում, Կովկասում և Անդերում: Այս տարածաշրջաններում սառցադաշտերի կեսից ավելին կարող է անհետանալ հաջորդ երկու տասնամյակների ընթացքում: Այնուամենայնիվ, խոշոր սառցադաշտերը, մասնավորապես՝ Գրենլանդիայում կամ Ռուսաստանի Արկտիկայի սառցադաշտերը, կարող են ավելի երկար պահպանվել, սակայն ժամանակի ընթացքում դրանք ևս անհետացման սպառնալիքի տակ կլինեն։


Գիտնականներն ընդգծում են, որ սառցադաշտերի կորուստը սոսկ սառույցի ընդհանուր զանգվածի հարց չէ: Յուրաքանչյուր առանձին սառցադաշտ կարևոր էկոլոգիական և մշակութային դեր է խաղում. այն քաղցրահամ ջուր է մատակարարում գետերին և ջրամբարներին, աջակցում է գյուղատնտեսությանը և հիդրոէլեկտրակայաններին, բնական և մշակութային ժառանգության տարր է տեղական համայնքների համար: Այս դիտարկվող միտումն արդեն իսկ փոփոխություններ է առաջացնում լեռնային էկոհամակարգերում, խաթարում ավանդական սեզոնային ջրային հոսքերը և ազդում այդ տարածաշրջանների սոցիալ-տնտեսական կայունության վրա: