Սերժ Սարգսյանի ելույթը ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայում կարող է նշանավորել Հայաստանի արտաքին քաղաքականության նոր մակարդակ ու երկրի նոր դերակատարում, ավելի ճիշտ՝ պոտենցիալ դերակատարման հստակեցում, որը հնարավոր է դարձել հատկապես վերջին երկու տարիների զարգացումների հետեւանքով:
Սերժ Սարգսյանն իր ելույթում նախ հստակեցրեց Հայաստանի հետապրիլյան դիրքորոշումը Ղարաբաղի խնդրում, որը հանգում է ինքնորոշման, կարգավիճակի ու անվտանգության ամուր երաշխիքների խնդրի առաջնային լուծմանը, մնացած խնդիրները համարելով ածանցյալ:
Ղարաբաղի խնդրից նա անցում կատարեց հայ-թուրքական արձանագրությունների ճակատագրին: Սերժ Սարգսյանը փաստացի վերջնագիր ներկայացրեց Թուրքիային, տալով 5 ամիս ժամանակ, որից հետո Հայաստանը հետ է վերցնելու իր ստորագրությունը:
Ցյուրիխում 2009 թ. հոկտեմբերին ստորագրելով արձանագրությունները, Թուրքիան Ադրբեջանի պահանջով հետագայում Ղարաբաղի խնդրով նախապայմաններ առաջադրեց Հայաստանին, արձանագրությունների վավերացումը սառեցնելով: Թուրքիան այդպիսով դարձավ Ադրբեջանի խնդիրների «պատանդը» եւ ձեռքից բաց թողեց այնպիսի հնարավորություններ, որոնց կարիքը հիմա արդեն զգում է ամենայն սրությամբ:
Այս երկու տարում շատ բան է փոխվել, Թուրքիան թեեւ հռչակել էր զրո խնդիր հարեւանների հետ սկզբունքը, իրականում խնդիրներ ունի բոլոր հարեւանների հետ: Թուրքիան խրվել է Սիրիայում, որտեղ զրկվել է ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի իր դաշնակիցների աջակցությունից եւ մենակ մնացել իր խնդիրների հետ: Սիրիայի ու ընդհանրապես Մերձավոր Արեւելքի զարգացումները լուրջ սպառնալիք են Թուրքիայի համար, նկատի առնելով Իրաքի Քրդստանում սպասվող հանրաքվեն եւ անկախ պետության հռչակումը:
Փորձագետները նշում են, որ այս իրադարձությունը, չնայած Թուրքիայի ջանքերին, չի կարող իր ազդեցությունը չունենալ Թուրքիայի ներքին զարգացումների վրա, եւ լավագույն ելքը, որ սպասվում է Թուրքիային, երկրի ֆեդերալացումն է:
Այս իրադարձությունների, ու նաեւ Թուրքիայի միջազգային մեկուսացման քաղաքականության համատեքստում օբյեկտիվորեն աճում է հայկական գործոնը թե հայկական խնդիրների համալիրի, թե նաեւ տարածաշրջանի երկրների՝ արաբական աշխարհի, Իրանի հետ հայերի ավանդական կապերի համատեքստում: Դրանք ընդլայնման մեծ պոտենցիալ ունեն, ինչն անկասկած ուժեղացնում է Հայաստանի դիրքերը տարածաշրջանում:
Թերեւս հենց այս հանգամանքները նկատի առնելով էլ Սերժ Սարգսյանը աշխարհի թիվ մեկ ամբիոնից Թուրքիայի հետ խոսել է վերջնագրի դիրքից: Մինչ այդ, Հայաստան-Սփյուռք համաժողովում նա քննադատել էր Թուրքիայի քաղաքականությունը, Սփյուռքի ներկայացուցիչներին փաստացի կոչ անելով աշխատել սեփական երկրների կառույցների հետ պահանջատիրության դիրքերից:
Կարելի՞ է արձանագրել, որ Հայաստանն ընդլայնում է իր քաղաքականության «համահայկական» ու միջազգային արեալը նոր իրողությունների համատեքստում, ներկայացնելով որոշակի դերակատարության հայտ, ինչն անկասկած համահունչ է գլոբալ բավական լուրջ շահերի ու խնդիրների հետ: Այս առումով, հայկական խնդիրները, այդ թվում Ղարաբաղի հարցը, անցնում են այլ հարթություն, որտեղ փոխվում են այդ խնդիրների դրվածքն ու դրանց կարգավորման տրամաբանությունն ու մեխանիզմները:
Ղարաբաղյան պատերազմում հաղթանակը, ինչպես նշում է մոսկվաբնակ մեր հայրենակից քաղաքագետը, հանգեցրեց Ցյուրիխին, իսկ ապրիլյան պատերազմը բերել է «նոր Ցյուրիխին»՝ տարածաշրջանի հարյուրամյա ստատուս քվոյի վախճանի արձանագրմանը: Թուրքիայի այս կամ այն հնարավոր պատասխանը իրավիճակը չեն փոխելու:
Խաղը բարդ է ու բազմաշերտ, մեծ հնարավորություններով ու ռիսկերով, ներկայում անիրական թվացող արդյունքներով: Կա՞ համարժեք քաղաքականության հնարավորություն՝ անցյալ դարասկզբի սխեմաներից խուսափելու համար:
Похожие
Amnesty: пленных на Украине пытают обе стороны конфликта
На параде Победы показали новинки военной техники
Снаряды в Берлине мы запускали с табуретки
ВС Азербайджана продолжают интенсивно нарушать режим перемирия в Нагорном Карабахе
Азербайджан предпринял очередную неудавшуюся диверсию, понеся потери
Очередное самоубийство в азербайджанской армии
Азербайджанские источники сообщают о боевой потере
Весенний призыв: крымчане отслужат в российской армии
ВС Азербайджана не продвинулись ни на один метр. Арцрун Ованнисян
Ирак начал наступление на позиции "ИГ" в Тикрите
Надеюсь, что Россия умерит «оружейную одержимость» Азербайджана: Сейран Оганян
Кадыров хочет сделать Чечню мировым центром спецназа
Иран представил новый истребитель
Наступление на Донбасс
Заявление МИД Республики Армении
Сергею Авакянцу присвоили звание адмирала
Армия Азербайджана может стать орудием против своего же народа
"В России ни одна война не была осмыслена"
СМИ: боевики "Исламского государства" захватили около 40% территории сирийского Кобани
В ДТП у границы Украины погибли пять российских военных
Плотницкий: Киев передает пленных ЛНР в тяжелом состоянии
Президент Порошенко попросил у США оружия, а не одеял
МИД Ирана: одними авиаударами "ИГ" не уничтожить
В Нигерии к смерти приговорили 12 военнослужащих
Путин устроил внезапные учения на Дальнем Востоке
Самое популярное
Сегодня
За неделю
За месяц