Այլ երկրներ և ընկերություններ, օրինակ՝ SpaceX-ի ղեկավար Իլոն Մասքը, պետք է հրավիրվեն Ռուսաստանի և Չինաստանի համատեղ նախագծի՝ լուսնային կայան ստեղծելու համար։ Չորեքշաբթի «Известия»-ին տված հարցազրույցում նման կարծիք է հայտնել Ռուսաստանի տիեզերագնացության ակադեմիայի թղթակից անդամ Անդրեյ Իոնինը։
Ավելի վաղ «Ռոսկոսմոս» պետական կորպորացիայի գլխավոր տնօրեն Յուրի Բորիսովը հայտարարել էր, որ Ռուսաստանն ու Չինաստանը միջկառավարական համաձայնագիր են ստորագրել գիտական լուսնային կայանի ստեղծման մասին։
Փորձագետի կարծիքով՝ նման լայնածավալ նախագիծը, որը պահանջում է թանկարժեք տեխնիկական մասերի մշակում, պետք է համատեղ իրականացվի։
«Խորը տարածության հետախուզումը մարդկության համար ընդհանուր խնդիր է: Որո՞նք պետք է լինեն առաջին քայլերը: Նախ, Ռուսաստանի Դաշնությունը և Չինաստանը պետք է հայտարարեն երկրների ղեկավարների մակարդակով համատեղ նախագծի մասին և հրավիրեն այլ երկրներին դրան հավասար մասնակցության։ Դրանից հետո հնարավոր է բաշխել «պարտականություններ», այսինքն՝ ինչ է անելու կողմերից յուրաքանչյուրը նախագծի շրջանակներում, ինչպես դա եղել է ՄՏՀ-ում։ Ո՞վ է պատրաստում գերծանր հրթիռ, ո՞վ` նավը, ո՞վ` բեռնափոխադրումների համակարգը: Ո՞վ է հոգալու լուսնի բազայի մասին»,-նշել է Իոնինը։
Նա ընդգծել է, որ այս նախագիծը պետք է բաց լինի բոլորի համար, որպեսզի դրան հրավիրվեն բոլոր երկրները, այդ թվում՝ արեւմտյան երկրները։
«Միգուցե ինչ-որ երկիր ֆինանսներ տա, ինչ-որ մեկը՝ տեխնոլոգիա։ Սա կգրավի այն երկրներին, որոնք չունեն անհրաժեշտ տեխնոլոգիական իրավասություններ, բայց ցանկանում են մասնակցել, մասնավորապես արաբական հարուստ երկրները։ Աստիճանաբար նրանք իրենք կսկսեն տիրապետել նոր տեխնոլոգիաներին։ Փաստ չէ, որ տեխնոլոգիաները կբացահայտվեն, բայց մասնակիցները պետք է տեղյակ լինեն դրանց գոյության մասին»,- նշել է մասնագետը։
Իոնինը նաև համոզված է, որ նախագծին պետք է հրավիրել ամերիկացի ձեռնարկատերեր Իլոն Մասկին և Ջոզեֆ Բեզոսին։
«Երբ նրանք խոսում են տիեզերքի խորը հետազոտության մասին, նրանք խոսում են մարդկային նախագծերի մասին: Այսինքն՝ կարող եք հրավիրել ոչ միայն երկրներ, այլ նաև ընկերություններ։ Ենթադրում եմ, որ եթե Մասկին հրավիրեն, նա չի մերժի։ Եվ դա շատ ուժեղ քայլ կլինի»,- եզրափակել թ նա։
Հենրիխ Մխիթարյան․ Անմոռանալի մրցաշրջան է 
