Հայաստանում հայտնաբերվել են հակաբիոտիկ Ցեֆտրիակսոն-Աստերիա (1 գրամ) եւ ճնշում իջացնող Պրեստանս (5 մգ/10 մգ, N30, սերիա՝ 0590516, պիտանիության ժամկետը՝ 11.2018) կեղծ դեղերը: Այս մասին փետրվարի 21-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտնեցին Առողջապահական նախարարության աշխատակազմի Առողջապահության պետական տեսչության պետի պաշտոնակատար Սամվել Պուրտոյանը եւ «Էմիլ Գաբրիելյանի անվան դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոն» ՓԲԸ-ի ղեկավար Հակոբ Թոփչյանը:
Սամվել Պուրտոյանը հայտնեց, որ հայկական դեղագործական «Աստերիա» ընկերության բողոքների հիման վրա, որը Հայաստանում ցեֆտրիակսոնի պաշտոնական ներկայացուցիչն է, վարչական վարույթ է սկսվել: Կասկած առաջացրած դեղերն ուղարկվել են Դեղերի փորձագիտական կենտրոն, որը հաստատել է դեղերի կեղծ լինելը: Այդ դեղերը հայտնաբերվել են Երեւանի, Արմավիրի, Լոռիի, Կոտայքի, Շիրակի մարզերի 13 դեղատներում:
Սամվել Պուրտոյանի խոսքով՝ Արմավիրի, Շիրակի մարզերում եւ Երեւանում տեսչության նախաձեռնած վարչական վարույթի ընթացքում 6 դեղատներում հայտնաբերվել է Պրեստանս (5 մգ/10 մգ, N30, սերիա՝ 0590516, պիտանիության ժամկետը՝ 11.2018) կեղծ դեղը: Ըստ նրա՝ կեղծ եւ օրիգինալ դեղի տարբերությունն այն է, որ օրիգինալ դեղի սերիան վեցանիշ է, իսկ կեղծինը՝ յոթանիշ:
Դրա հետ մեկտեղ, նրա խոսքով՝ Պրեստանս դեղերի վրա հսկիչ դրոշմապիտակ չի եղել, իսկ Ցեֆտրիակսոնի վրա եղել է, բայց ստուգմամբ պարզվել է, որ այն ուրիշ դեղերից է վերասոսնձվել:
Սամվել Պուրտոյանը հրաժարվեց հրապարակել դեղատների անունները՝ վկայակոչելով քննության ընթացքի մեջ լինելը, նաեւ չկարողացավ ասել, թե այս դեղերը դեղատներում որտեղից են հայտնվել: Նրա խոսքով՝ այս հարցի պատասխանը պետք է քննությունը տա: Նա հավելեց, որ քրեական գործ է հարուցվել, եւ խոսքը ոչ թե վարչական տուգանքներին է վերաբերում, այլ քրեական պատասխանատվությանը:
Դեղերի փորձագիտական կենտրոնի տնօրեն Հակոբ Թոփչյանը նախ որոշեց պարզաբանել, թե օրենքի համաձայն ինչ է նշանակում կեղծ դեղ. «Կեղծ դեղը չի նշանակում ակտիվ նյութի կեղծում, դեղի հետ կապված ցանկացած տարրի կեղծման դեպքում այն կեղծ է համարվում: Մեր հայտնաբերած Պրեստանս դեղերն ամբողջովին կեղծված փաթեթավորւմ ունեին: Նախ՝ սերիան յոթանիշ էր, գունավորման երանգը՝ այլ, փաթեթի կտրվածքի ձեւը նույնպես օրիգինալից տարբերվում էր: Արտադրության վայրը ցույց տվող շտրիխ կոդը նույնպես չի համապատասխանում օրիգինալին»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ այդ փաթեթների ուլտրամանուշակագույն հետազոտությամբ պարզվել է, որ դրանք պատրաստվել են ոչ գործարանային պայմաններում:
«Միաժամանակ, մենք արտադրողին՝ Servier ընկերությանը, որը մեզանից դեղորայքի խմբաքանակ է խնդրել, տեղեկացրել ենք, որպեսզի ամբողջական նույնականացում կատարի: Բայց նախնական տվյալներով, որոնք ես ներկայացրեցի, ընկերությունն արդեն ընդունել է, որ Պրեստանսի (5մգ/10մգ) այդ խմբաքանակը կեղծ է»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ Փորձագիտական կենտրոնի տվյալներով՝ կեղծվել է ոչ միայն այդ չափաբաժինը, այլեւ ամբողջ շարքը: Մասնավորապես, 10մգ/5մգ չափաքանակով դեղին փաթեթավորումը նույնպես ամբողջությամբ տարբերվում է օրիգինալից, բայց այդ նմուշները դեռեւս հետազոտվում են:
Ինչ վերաբերում է Պրեստանսում առկա ակտիվ նյութերին, ապա փորձաքննությունը, Հակոբ Թոփչյանի խոսքով, շարունակվվում է, եւ արդյունքների մասին լրացուցիչ կտեղեկացվի: Նա նշեց, որ փորձաքննությունից հետո պարզ կդառնա, դեղամիջոցը կեղծ է քիմիական բաղադրությա՞մբ, թե՞ պարզապես վերափաթեթավորել են ժամկետանց դեղորայքը: Նրա խոսքով՝ դատելով փաթեթավորումից, այս Պրեստանսը Ռուսաստանում են փաթեթավորել, սակայն գրությամբ այն տարբերվում է Հայաստանում եւ Ռուսաստանում գրանցված փաթեթավորումից:
«Այսօր երեկոյան մենք նախնական կհաղորդենք, թե ինչ ակտիվ նյութ կա Պրեստանսում: Մենք պետք է ամբողջությամբ ստուգենք՝ հասկանալու համար, արդյո՞ք դա Servier-ի վերափաթեթավորված արտադրանքն է, թե բոլորովին այլ բան: Այդ հարցին կպատասխանենք մի քանի օրից, եւ պատասխանը հիմնված կլինի Servier ընկերության եզրակացության վրա»,- ասաց նա:
Փորձագիտական կենտրոնի եւ առողջապահության նախարարության հատուկ հրամաններ են մշակվել՝ այդ դեղամիջոցները հետ կանչելու եւ ոչնչացնելու մասին: