ՔՎԵԱՐԿՈՒՄ ԵՆ ԿՈՂՄ, ԽՈՍՈՒՄ ՝ ԴԵՄ Երևանի քաղաքապետարանի կողմից Հանրապետության հրապարակի հայեցակարգային մրցույթ հայտարարելուն հաջորդած իրադարձությունները, աժիոտաժը, բորբոքված կրքերը, եթե ընդամենը հանրային շրջանակներում տեղի ունենար, հասկանալի կլիներ, քանզի Հայաստանի հանրապետության քաղաքացին, երևանցին իրավունք ունի մտահոգվել և անհանգստանալ իր երկրի թիվ մեկ հրապարակի համար: Եթե քաղաքացին լավ չի պատկերացնում ինչ ասել է՝ հայեցակարգային մրցույթ, դեռ հասկանալի է, բայց երբ մրցույթի հանդեպ միտումնավոր կասկածի և անվստահության մթնոլորտ են ձևավորում հենց ճարտարապետները, ընդ որում, մարդիկ, ովքեր ընդգրկված լինելով Երևանի քաղաքապետարանի ճարտարապետական հանձնաժողովում՝ հավաքական քննարկման արդյունքում իրենց դրական վերաբերմունքն են արտահայտել՝ ողջունելով Հանրապետության հրապարակի խնդիրները վեր հանելուն կոչված հայեցակարգային մրցույթի գաղափար-առաջարկությունը, այլ բան չի մնում, քան վերջնականապես համոզվելը, որ Ճարտարապետների միության նախագահը ստանձնել է Երևանի քաղաքապետարանի կողմից իրականացվող բոլոր այն ձեռնարկները տապալելու «առաքելությունը», որոնք իրականացվում են Նարեկ Սարգսյանի կողմից: Այս համատեքստում է դիտարկվում և Թամանյանի թմբուկի իրականացման՝ ՀՀ կառավարության շենքը ավարտուն դարձնելու ծրագիրը, և «Համազգային» թատրոնի շենքի կառուցման ու վերջինիս վերաբերյալ մրցույթի հայտարարման հարցը, և մասնագետների համար հույժ հրատապ՝ «Ճարտարապետության մասին» ՀՀ օրենքն ընդունելու խնդիրը: Օրինակները կարելի է շարունակել: Եվ այսպես, Երևանի քաղաքապետարանի ճարտարապետական հանձնաժողովը 100 տոկոսով ձևավորված լինելով Ճարտարապետների միության նախագահի կողմից, Հանրապետության հրապարակի և խնդրո առարկա մրցույթի թեմային առաջին անգամ անդրադարձել է 2012 թ. հուլիսի 27-ին՝ Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնական կայքում ծանուցելով այդ մասին: Անցած շրջանում հրավիրված վեց նիստերի ընթացքում հանձնաժողովի բոլոր անդամներն / այդ թվում նաև՝ ՀՀ մշակույթի նախարարության հուշարձանների պաշտպանության գործակալության Երևանի գծով պատասխանատուն/ իրենց տեսակետները հայտնել են՝ շահագրգիռ քննարկում ծավալելով խնդրի շուրջ: Արձանագրությունները բոլոր անդամներին ուղարկվել են էլ. փոստով, այդ թվում նաև՝ այս օրերին «ընդդիմադիր ճակատ» ձևավորած ՃՄ նախագահ Մկրտիչ Մինասյանին և Սաշուր Քալաշյանին: Նրանք երկուսն էլ, մրցույթի կողմնակից են եղել՝ իսկ վերջինս մրցույթի միջոցով մասնագիտական մտքերին ծանոթանալը «առողջ միտք» համարելով, մրցույթի պայմաններին վերաբերող իր ելույթում գործընկերներին հիշեցրել է խորհրդային տարիների օրինակելի կարգը. «Խորհրդային տարիներից կա պրակտիկա՝ ասենք երեք հատ պատվեր էր իջեցվում, իսկ մնացածը՝ առանց պատվերի էր: Գարանտիա կար, որ արդյունքում գոնե երեք գործ պրոֆեսիոնալ դուրս կգա: Պատվերի համար հաշվի էր առնվում մասնագիտական կազմակերպությունների պոտենցիալը» /19.10.2012թ արձանագրությունից/: Ի դեպ, այս խոսքերի հեղինակ Սաշուր Քալաշյանն օրերս կայացած ասուլիսի ընթացքում հայտարարեց, թե՝ «վերակառուցման նախագծի մի մասը փակ մրցույթի արդյունքում է որոշվելու, մյուսը` բաց: Օրենքն արգելում է միաժամանակ և՛ բաց, և՛ փակ մրցույթ անցկացնել»: Մինչդեռ, Քալաշյանը հանձնաժողովի նիստում տրամագծորեն հակառակ բան է ասել՝ հիշեցնելով խորհրդային ժամանակների պրակտիկան: Մեկ այլ փաստ՝ 2013 թվականի հունվարի 18-ի նիստի ընթացքում Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Ն. Սարգսյանը մրցույթի իրականացման համար առաջարկում է յոթ հոգանոց ժյուրիի կազմ՝ Ն. Սարգսյան, Ռ. Ալավերդյան, Արև Սամուելյան, Հրաչ Պողոսյան, Մ. Մինասյան, Գ Մուշեղյան, Ս. Քալաշյան, ինչին հանձնաժողովի նիստին ներկա անդամները՝ այդ թվում՝ Մ. Մինասյանն ու Ս. Քալաշյանն իրենց նախնական համաձայնությունը տալիս են, ապա՝ 2013 թ. Մարտի 29-ի նիստի ժամանակ Ն. Սարգսյանն արդեն հանձնաժողովի անդամներին ներկայացնում է ժյուրիի կազմը, որին հավանություն են տալիս նիստին ներկա բոլոր անդամները սակայն, անցած օրերի ընթացքում հրապարակային տեսակետներ հայտնելով՝ վերը նշված անձինք ժխտում են նաև այս իրողությունը /բոլոր արձանագրությունները և ձայնագրությունները պահպանվում են/: Ինչ վերաբերում է մրցույթի նախնական տեքստին, այն դեռևս 2012 թ. դեկտեմբերին հանձնաժողովի բոլոր անդամներին տրվել է, ապա՝ 2013 թ. Մայիսի 29-ին էլ փոստով ուղարկվել է Ս. Քալաշյանին և Գ. Մուշեղյանին՝ իրենց առաջարկությունները ներառելու համար: /Ս. Քալաշյան- Ցանկալի է, որ մրցույթի վերջնական տեքստին ծանոթանանք: Ն. Սարգսյան- Մրցույթի տեքստը ուղարկել Ս. Քալաշյանին և Գ. Մուշեղյանին առաջարկությունների ներկայացման նպատակով; հատված՝ 29.03. 2013 թ հանձնաժողովի նիստի արձանագրությունից/: Հանձնաժողովի անդամներ Ս. Քալաշյանը և Գ. Մուշեղյանը մրցույթի տեքստն՝ իրենց կատարած առաջարկություններով հանդերձ ուղարկել են հանձնաժողովի քարտուղարին 2013 թ. Ապրիլի 2-ին, և նրանց առաջարկությունները ներառող մրցույթի վերջնական տեքստը տեղադրվել է Երևանի քաղաքապետարանի` www.yerevan.am պաշտոնական կայքում: Ինչևէ, նման մթնոլորտում, երբ հանձնաժողովի տվյալ անդամները ժխտում են մրցույթի կազմակերպմանն ուղղված իրենց իսկ առաջարկած պայմաններն ու մոտեցումները, մասնավորաբար, մի քանի ճարտարապետական խոշոր կազմակերպություններին /«Երևաննախագիծ», «Հայնախագիծ», Ճարտարապետաշինարարական պետական համալսարան, պատվիրելու վերաբերյալ դրույթը, Երևանի քաղաքապետարանը անիմաստ է համարում այն կիրառելը՝ հետագա շահարկումներից զերծ մնալու նպատակով: Ի դեպ, ավելորդ չենք համարում նշել, որ դեռևս նախորդ քաղաքապետի պաշտոնավարման շրջանում, երբ ճարտարապետները Երևանի քաղաքաշինական խորհրդում և խորհրդից դուրս տրամագծորեն տարբեր տեսակետներ էին հայտնում, առաջարկվեց քաղաքաշինական խորհրդի աշխատակարգում ներառել մասնագիտական էթիկային վերաբերող բաժին: Ցավալի է, բայց ՃՄ այսօրինակ գործունեության արդյունքում ճարտարապետական մի շարք կազմակերպություններ հերթական անգամ կզրկվեն իրենց աշխատանքը լիարժեք ներկայացնելու հնարավորություններից: Այս ամենից հետո, մնում է, հուսալ, որ հրապարակային կերպով իրենց անհամաձայնությունը հայտնած ճարտարապետներն այնքան սկզբունքային կլինեն, որ չեն մասնակցի մրցույթի ժյուրիի աշխատանքներին: Հ. Գ. Ավելացնենք, որ ճարտարապետների հանձնաժողովնի վերջին՝ 06.07. 2013 թ. կայացած նիստում բուռն քննարկումների առիթ է դարձել որոշ գործընկերների պահվածքը:   Անահիտ Եսայան Երևանի գլխավոր ճարտարապետի հանրային կապերի գծով օգնական