Ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ալվինա Աղաբաբյանը գրում է. «Ախորժակն ուտելուց է բացվում. Տիգրանաշե՞ն, թե՞ Երևան

Հուլիսի 14-ից սկսված Ադրբեջանը լարվածություն է ստեղծել և պարբերաբար կրակում է հայ-ադրբեջանական սահմանի Երասխի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ։ Այդ հատվածում արդեն զոհ էլ ունենք․ ամսի 14-ին թշնամու կողմից սպանվեց պայմանագրային զինծառայող, շարքային Սամվել Գագիկի Ալավերդյանը։

Ըստ ամենայնի՝ Ադրբեջանի խնդիրը սահմանի այս հատվածում ամենևին էլ Տիգրանաշենը չէ։ Այն այսպես թե այնպես իրենն է լինելու․ ամենայն հավանականությամբ, ՀՀ ներկայիս իշխանություններն Ալիևի առաջ արդեն վաղուց ստանձնել են Տիգրանաշենն Ադրբեջանին նվիրելու պարտավորությունը, ինչի մասին բազմաթիվ վկայություններ կան՝ իշխանության ներկայացուցիչների, իշխանական/հանրային լրատվամիջոցների խոսույթից սկսած մինչև Երասխից Գորիս միջպետական նշանակության ավտոճանապարհի տարօրինակ հիմնանորոգումը։ Այնպես որ, Տիգրանաշենի ադրբեջականացումն իր կործանարար հետևանքներով հանդերձ ընդամենը ժամանակի և տեխնիկական նյուանսների հարց է։

Ադրբեջանի խնդիրն այլ է․ նվազագույնը՝ Երասխը, դիմադրության չհանդիպելու պարագայում՝ Արարատն ու ինչու ոչ՝ Երևանը։

Երասխը կարևոր ճանապարհային հանգույց է (ավտոմոբիլային և երկաթուղային), պատրաստի ճանապարհ դեպի Տիգրանաշեն և ամենակարևորը՝ ուղիղ և անարգել ճանապարհ դեպի Երևան։

GPS-յան սահմանազատում և սահմանագծում իրականացնելու և Տիգրանաշենն Ադրբեջանին նվիրելու պայմանավորվածության պարագայում Երասխն ու մոտակա բնակավայրերը (Արմաշ, Սուրենավան, Պարույր Սևակ) պահել կարողանալու համար արդեն այս պահին առնվազն պիտի կահավորված և պահպանություն/պաշտպանություն իրականացնելու համար պատրաստ առաջնագիծ ունենայինք Ուրծի լեռնաշղթայի հարավահայաց լանջերին ու դրանցից էլ առաջ, ինչն առ այսօր, իհարկե, չկա։

Ասել է թե՝ Ադրբեջանը ցանկության պարագայում (իսկ այդ ցանկությունը, բնականաբար, կա) կարող է Սյունիքի և Գեղարքունիքի նման մտնել ՀՀ Արարատի մարզ և ռազմակալել Երասխը։
Երասխի ռազմակալումը հնարավորություն է տալու ադրբեջանական զինուժին ծավալվել դեպի

ա) հյուսիս և հյուսիս-արևելք՝ դեպի Ուրծի լեռնաշղթան՝ ուղիղ կախվելով Լանջառ, Լուսաշող, Լանջանիստ, Շաղափ, Ուրցաձոր, Դաշտաքար, Գոռավան գյուղերի և Վեդի քաղաքի վրա (ինչն իր հերթին ժամանակի ընթացքում բերելու է նշյալ բնակավայրերի գրավմանը կամ առնվազն հայաթափմանը) և վերահսկողության տակ առնելով Տիգրանաշենի ու Երասխի կորստից հետո Երևանը Վայոց Ձորին ու Սյունիքին կապող այլընտրանքային H10՝ Ոսկետափ-Վեդի-Ուրցաձոր-Լանջառ- Զանգակատուն ճանապարհը,

բ) հյուսիս-արևմուտք՝ Մ2 միջպետական ճանապարհի Երասխ-Երևան հատվածով այնքան, որքան կկարողանա ռազմակալել՝ զուգահեռաբար մեծացնելով ավագ եղբոր՝ Թուրքայի հետ իր նորակերտյալ սահմանի երկարությունը։

Երասխ-Երևան ճանապարհին Երասխից հետո առաջին թիրախն Արմաշ գյուղն է, որը Երասխից հեռու է ընդամենը 2-2,5 կմ, այնուհետև Սուրենավանը՝ մոտ 7 կմ։ Հաջորդն արդեն Արարատ գյուղն ու Արարատ քաղաքն են լինելու։
Կարծում եք՝ անհնա՞ր է կորցնել Արարատը։

Անհնարը Մեխակավանը, Հադրութն ու Շուշին կորցնել էր։

Իսկ Արարատներն իրենց աշխարհագրական դիրքով և պաշտպանական կառույցների ու հնարավորությունների առկայությամբ անհամեմատ շատ ավելի անպաշտպան են։

Դե իսկ Արարատ քաղաքի անկումից հետո իրեն կպած Ավշար գյուղը, այնուհետ՝ Այգավան և Ոսկետափ գյուղերի ռազմակալումը մեծ խնդիր չի լինելու։

Պատկերացնո՞ւմ եք, չէ՞, ինչ մեծագույն հաճույքով են թուրքերը կրկնելու Շուշիում Վազգեն Սարգսյանի արձանի նկատմամբ իրականացրած իրենց վանդալիզմը՝ պղծելով և ավերելով սպարապետի տուն-թանգարանն Արարատ գյուղում։

Հասկանո՞ւմ եք, չէ՞, որ դրանից հարբած՝ նրանք էլ ավելի մեծ տենչանքով են ուզենալու առաջ գնալ մինչև «իրենց Իրևանը»։

Գիտակցո՞ւմ եք, չէ՞, որ մի գեղեցիկ օր էլ Խոր Վիրապը կամ Ամարաս է դառնալու, ուր կայցելեք ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ, կամ էլ կկորցնեք Դադիվանքի պես։

Իսկ թե Արարատից թշնամին Երևան կհասնի, թե ոչ, կախված կլինի նրանից, թե մենք որ ազգերի դասին ենք պատկանում՝ ողնաշարավո՞ր, թե՞ անողնաշար։

Կարծում եք՝ Երևանը կորցնել հնարավոր չէ՞, իզուր․․․»: