ՆԱՏՕ-ի անանուն դիվանագետը կարծում է, որ Կիեւի արձագանքը ուղղակի ծիծաղելի է եւ ուկրաինացիները ոչնչացնում են կազմակերպության վստահությունը իրենց հանդեպ. «Ուկրաինային ոչ ոք չի մեղադրում, եւ նրանք բացահայտ ստում են։ Դա ավելի կործանարար է, քան հրթիռը»:

Վրդովմունքը կապված էր Կիեւի կողմից ՆԱՏՕ-ի եւ ԱՄՆ-ի մեղադրանքների հերքման հետ, թե Ուկրաինան սխալ է թույլ տվել եւ հրթիռ է արձակել իր ամենամեծ աջակիցներից մեկի՝ Լեհաստանի ուղղությամբ: Վեհ քայլ կլիներ եթե Կիեւն անմիջապես ընդունել սխալը եւ որոշակի զղջում դրսեւորել, իսկ միջադեպը դժվար թե վերագրվեր Ուկրաինային։ Ի վերջո, հենց նա է բախվում ներխուժմանը, եւ ընկերական հրդեհային միջադեպեր տեղի են ունենում լեփ-լեցուն թատրոնում, որտեղ նույնիսկ ամենալավ ռազմական ուժերն են, գրում է American Conservative-ը:


«Միջադեպից հետո ամենապատասխանատուն եղել է Լեհաստանը։ Վարշավան ասել է, որ հետաքննում է միջադեպը, իսկ հետո դիմել ՆԱՏՕ-ին` քննարկելու ակնհայտ «հարձակումը»: Հենց պարզ է դարձել, որ հարվածը Ռուսաստանից չի եղել, Լեհաստանը հետ է կանչել 4-րդ հոդվածի իր խնդրանքը, սկաայն մոտ տասնչորս ժամ միջուկային պատերազմի վտանգը կախված էր Եվրատլանտյան օվկիանոսում: Պնդումը, որ ռուսական հրթիռը թռել է Լեհաստան, հիմնված է «հետախուզության բարձրաստիճան անանուն պաշտոնյայի» խոսքերի վրա, որոնք տարածվել են սկզբում Associated Press-ի, այնուհետեւ լոբբիստների կողմից, որոնք դիմակավորված են որպես ազգային անվտանգության փորձագետներ: Դրա տարածմանը անխոհեմորեն նպաստել են Բալթյան երկրներն ու Ուկրաինան։

Ուկրաինայի նախագահն ասել է, որ եկել է ՆԱՏՕ-ի լուրջ հակաքայլերի ժամանակը։ Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ ուկրաինական հակաօդային պաշտպանության համակարգի կողմից Լեհաստանին հարվածելու մասին պնդումը «դավադրության տեսություն» է:

«Բալթյան երկրները, որոնք Ռուսաստանի հետ առաջնագծում են գտնվում, շտապել են ՆԱՏՕ-ի հավաքական պաշտպանության կոչ անել: Լիտվայի նախագահ Գիտանաս Նաուսեդան թվիթերում գրել է. «ՆԱՏՕ-ի տարածքի յուրաքանչյուր թիզ պետք է պաշտպանված լինի»: Մյուսներն ասում էին, որ միջադեպը Ուկրաինային ավելի մեծ ռազմական աջակցության առիթ էր: Լատվիայի պաշտպանության նախարար Արտիս Պաբրիկսն առաջարկել է, որ ՆԱՏՕ-ն ավելի շատ հակաօդային պաշտպանություն տրամադրի Լեհաստանին։ Էստոնիայի վարչապետ Կայա Կալլասը հայտարարել է, որ Արեւմուտքը պետք է ավելի շատ ռազմական, հումանիտար եւ ֆինանսական աջակցություն ցուցաբերի Ուկրաինային», - գրել է BBC-ը:

Կարճ ասած, մարդկանց մի ամբողջ խումբ կոչ է արել ուղիղ պատերազմ երկու խոշորագույն միջուկային տերությունների միջեւ, եւ բոլորն էլ իրենց մանր տեղական շահերի պատճառով:

Այժմ, երբ կա կոնսենսուս այն մասին, որ միջադեպը տեղի է ունեցել ուղեծրից շեղված ուկրաինական հրթիռի պատճառով, քիչ հավանական է թվում, որ Ուկրաինայի կառավարությունը եւ նրա որոշ լոբբիստներ տեղյակ եղած չլինեն այդ մասին: Գրեթե աներեւակայելի է, որ պատերազմող երկրի ղեկավարն իր մարտական ​​հրամանատարությունից հակաօդային պաշտպանության ձախողված հրթիռի հետագծի մասին առաջադեմ հետախուզական տեղեկատվություն ստացած չլինի, մոտավորապես այն ժամանակ, երբ նա եւ իր կառավարությունը հայտարարություններ էին անում ՆԱՏՕ-ի կողմից կոլեկտիվ պաշտպանության դրույթ ընդունելու որոշման անհրաժեշտության հրատապության մասին:

Վաշինգտոնի լեզվով ասած՝ սա միտումնավոր «ապատեղեկատվության» ակնհայտ դեպք է։ Անկեղծ ասած, քիչ հավանական է, որ ուկրաինական կառավարությունն ու զինվորականները տեղյակ եղած չլինեն, որ նրանք իրականում համաշխարհային պատերազմի կոչ են անում: Յուրաքանչյուր առողջ ռազմագետ գիտի 5-րդ հոդվածի իմաստը: ՆԱՏՕ-ի երկրները դա գիտեն: Բալթյան երկրները պետք է դա իմանան։ Ամերիկյան հետախուզության եւ վարչակազմի հիասթափված պաշտոնյաները, որոնք թակարդում են իրենց նախկին չերչիլյան հռետորաբանությունը, գոնե առայժմ գիտեն դա:

Միջազգային հարաբերություններում դեռեւս վիճելի առեղծված կա՝ մեծ տերություններն են ազդո՞ւմ իրենց արբանյակների վրա, թե՞ փոքր գաղափարական պետությունները՝ իրենց անուղեղ ու անհեռատես բարերարներին։

Մաքիավելյան տեսանկյունից կարելի է հասկանալ, թե ինչու է ուկրաինական ղեկավարությունը ստում աշխարհին, որպեսզի բոլորին ստիպեն պայքարել սեփական պատերազմում, նույնիսկ միջուկային ոչնչացման վտանգի տակ։ Խաբեությունը հաճախ ավելի արդյունավետ է, քան ուժը: Ֆիդել Կաստրոն նույնպես փորձել է սովետական պետություններին ներքաշել իր պատերազմի մեջ, սակայն նրանք բավական խելամիտ էին:

Կարելի է ակնկալել, որ ռացիոնալ փոքր պետությունները խանդով կպահպանեն իրենց փոքր ազդեցությունը, այլ ոչ թե կխաթարեն իրենց գոյությունը պաշտպանող խմբի հիմնական շահերը: Այսպիսով, ինչո՞վ է բացատրվում ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման կամ Ռուսաստանի հետ մերձեցման վերաբերյալ բալթյան ֆանատիզմը: Ինչո՞վ է բացատրվում Ուկրաինայի դիմադրությունը ցանկացած խոշոր գործարքի, ընդհուպ մինչեւ իր դաշնակիցներին հակադրվելու աստիճանի: Ինչպիսին էլ որ նրանք փորձեն տեսնել համընդհանուր պատերազմի արդյունքը, ամեն դեպքում նրանք չեն գոյատեւի որպես անձեռնմխելի քաղաքական միավոր:

Պոտենցիալ երկու պատճառ կա, եւ, հնարավոր է, փոխկապակցված:

Նախ՝ գաղափարական. պատմականորեն պարզ վարկածը հաճախ ճիշտ է ստացվում։ Բայց երկրորդը, եւ այստեղ ամեն ինչ ավելի է բարդանում, որքան մեծ է դաշինքը, այնքան ավելի սահմանափակ է հեգեմոնի ընտրությունը: ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումը համախմբում է լիբերալ-ինտերնացիոնալիստական ​​ուղղափառությունը եւ բազմապատկում կայսերական, ինքնապահովվող եւ ընդլայնվող բյուրոկրատիան, որը դժվարացնում է ԱՄՆ-ի նման հեգեմոնի համար գործել իր, այլ ոչ թե խմբի շահերից: Պատմության մեջ ոչ մի մեծ տերություն կամ կայսրություն այսքան թակարդում չի հայտնվել սեփական գաղափարախոսական տիրույթում։

ՆԱՏՕ-ն ոչինչ չի արել եւ չի անի առանց Վաշինգտոնի թույլտվության, սակայն այս դրվագը հնարավորություն է տալիս արտացոլելու եւ վերանայելու դաշինքի որոշ երկրորդական պարտավորություններ եւ էսկալացիայի պարույրի վտանգը։ Հաջորդ անգամ աշխարհը կարող է այդքան հաջողակ չլինել»: