Ամանորը ամենակարևոր և գեղեցիկ տոներից է: Նոր տարին նշելու սովորույթը գոյություն ուներ դեռևս մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակում՝ Միջագետքում։ Հունվարի 1-ը որպես տարվա սկիզբ է սահմանել Հռոմի կայսր Հուլիոս Կեսարը՝ մ.թ.ա. 46թ.-ին։ Տարվա գաղափարը առաջին անգամ ծագել է Հին Արևելքի մշակութային կենտրոններից մեկում՝ Եգիպտոսում։ Այն կապվել է Նեղոս գետի վարարման հետ։ Դրանով էր պայմանավորված եգիպտացիների կյանքը, երկրագործական աշխատանքները։ Նեղոսի վարարման սկիզբը համընկնում էր Սիրիուս աստղի երևալուն։ Եվ ահա այդ աստղի և Նեղոսի վարարման միջև ընկած ժամանակաշրջանն էլ կոչեցին տարի։ Տոնի խորհուրդը ՆՈՐ-ն է՝ ամեն ինչ սկզբից, նոր հույսերով, նոր երազանքներով ու նպատակներով: Տոնը համընդհանուր է, սակայն այն յուրովի է նշվում տարբեր երկրներում:

Ձեզ ենք ներկայացնում տարբեր երկրներում Նոր տարին նշելու սովորույթներն ու առանձնահատկությունները:

Մեծ Բրիտանաիա

Մեծ Բրիտանիայում ավելի շատ տոնվում է Սուրբ Ծնունդը՝ դեկտեմբերի 25-ին: Այստեղ տոնական սեղանի զարդը համարվում է Սուրբ ծննդյան թխվածքը: Անգլիայի բնակիչները կեսգիշերին` ժամացույցի վերջին զարկերի հետ, բացում են տան ետևի կողմի դռները` հին տարին դուրս բերելու համար, եւ բացում են մուտքի դուռը` նոր տարին ներս թողնելու համար: Նրանք թխվածք են պատրաստում, որի մեջ գցում են մատանի, մետաղադրամ և պայտ, որոնք իրբև թե պետք է կանխագուշակեն գալիք տարվա ճակատագիրը: Խորհուրդն այն է, որ ում ընկնում է մատանի, նա այդ տարի կամուսնանա, փոքր պայտը համարվում է երջանկության, իսկ մետաղադրամը՝ հարստության խորհրդանիշ: Հետաքրքրական է նաև այն փաստը, որ 1843 թ.-ին հենց այստեղ է ծնունդ առել միմյանց բացիկներ նվիրելու սովորույթը:

Ճապոնիա

Այս երկրում հաջողության նշան է Նոր տարին նոր հագուստով դիմավորելը: Ըստ ավանդույթի` այն հաջողություն և երջանկություն է բերում: Նոր տարին ուղեկցվում է զանգերի 108 ղողանջով, որոնցից ամեն մեկը ոչնչացնում է մարդկային արատներից մեկը:

Իտալիա

Այստեղ Նոր տարին սկսվում է հունվարի 6-ին, իսկ Ձմեռ Պապը Բաբբո Նատալին է: Իտալիայում սովորույթը այսպիսինն է՝ լուսամուտներից նետում են հին իրերը, քանի որ, ըստ նրանց, Նոր տարին պետք է դիմավորել նոր իրերով:

Ֆրանսիա

Ֆրանսիական Ձմեռ Պապը Պեռ Նոելն է: Նա նվերները ոչ թե փոխանցում է երեխաներին, այլ դնում է նրանց կոշիկների մեջ: Հետաքրքրական է նաև այն, որ տոնածառի մոտ դնում են գինով լի տակառ, որը պետք է գրկել և շնորհավորել Նոր տարին:

Գերմանիա

Գերմանիայում, սովորության համաձայն, Ձմեռ Պապը գալիս է ավանակի վրա նստած: Գերմանացիները տարօրինակ սովորություն ունեն. հենց որ սլաքները սկսում են կեսգիշերն ազդարարել, նրանք բարձրանում են սեղանների կամ աթոռների վրա և սկսում «Նոր տարի» բացականչել: Երեխաներն էլ քնելուց առաջ սեղանին նվերների համար ափսե են դնում:

Հնդկաստան

Հետաքրքրական է, որ Հնդկաստանի տարբեր մասերում Ամանորը նշում են տարվա տարբեր եղանակներին: Մարտի սկզբին նշում են Լորին, որի ժամանակ երեխաները տան մոտ նախօրոք հավաքում են չոր ճյուղեր և հին իրեր: Երեկոյան վառում են մեծ կրակ, որի շուրջ երգում ու ասմունքում են: Իսկ երբ գալիս է աշունը, տոնում են Դիվալին՝ լուսամոտների մոտ տեղադրելով ճրագներ:

Չեխիա և Սլովակիա

Չեխիայում և Սլովակիայում Ձմեռ Պապը զվարճալի և բարի ծերունի է` Մակլաուշ անվանումով: Նա հագնում է մուշտակ, գլխին դնում ոչխարի մորթի և նվերներ բաժանում երեխաներին:

Բուլղարիա

Բուլղարիայում Ամանորը ամենառոմանտիկն է նշվում: Այստեղ կեսգիշերին՝ Ամանորի մեկնարկին, 3 րոպեով անջատում են տան բոլոր լույսերը և կատարյալ մթության մեջ սկսում համբուրվել:

Թերևս ինձ համար հետաքրքրական է մեկ փաստ. ոչ մի երկրում Նոր տարին այդքան լիառատ չի նշվում, ինչպես Հայաստանում՝ իր խորհրդանշական, սեղանից անպակաս խոզի բդով:

 

 

Աղբյուր` Emma Kant