Գաղտնիք չէ, որ ամիսներ առաջ ՀՀ կառավարությունը որոշում կայացրեց սահմանամերձ համայենքներին հարկային արտոնություններ շնորհելու մասին: Օրերս գործադիրը հավանություն տվեց «Սահմանամերձ գյուղական համայնքներում իրականացվող գործունեությունը հարկերից ազատելու մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի նախագծին: Վերջինիս համաձայն օրենքով սահմանված արտոնությունները կսահմանվեն նաև սահմանամերձ քաղաքային համայնքների վրա, ընդլայնվում է սահմանամերձ համայնքներում տնտեսական գործունեություն ծավալող սուբյեկտների շրջանակը:

Վերը նշված որոշման դրդապատճառներից է այն, որ սահմանամերձ գյուղական համայնքներում ենթակառուցվածքները պատշաճ մակարդակի վրա չեն գտնվում և չեն համապատասխանում միջազգային ստանդարտներին, ինչը բարդացնում է լոգիստիկան, մասնավորապես հումքի մատակարարման, արտադրանքի իրացման և արտահանման նպատակով բեռնափոխադրումները: Այս օրենքի տրամաբանությունից ելնելով օրենքով սահմանված արտոնություններից կարող են օգտվել միայն սահմանամերձ գյուղական համայնքները, սակայն սահմանամերձ գյուղական համայնքներում արտադրական գործունեության որոշակի մասի իրականացման անհնարինության պարագայում այդ գործունեությունն իրականացվում է սահմանամերձ քաղաքային համայնքներում: Այսինքն այս պարագայում սահմանամերձ քաղաքային և գյուղական համայնքում իրականացվող գործունեությունը դառնում է մեկ ընդհանուր արտադրական գործընթաց, ուստի տարանջատել, թե արտադրական գործընթացի որ մասն է իրականացվում գյուղական համայնքում և այդ հատվածի համար սահմանել արտոնությունները՝ գործադիրը նպատակահարմար չի գտնում:

Հարկ է նշել նաև, որ գործող օրենքով հստակ տարանջատված չեն առևտրային և արտադրական գործունեության ԱԱՀ-ի մասով տրամադրվող արտոնությունները, որի պատճառով նախագծով հնարավորություն է ընձեռվել տարանջատել սահմանամերձ համայնքներում արտադրական և առևտրային գործունեություն ծավալող ընկերություններին տրամադրվող արտոնությունները: Մասնավորապես` առաջարկվում է օրենքը լրամշակել նոր դրույթով, որը թույլ է կտա հրաժարվել սահմանամերձ համայնքներում իրականացվող գործունեության արդյունքում օտարման գործարքներն ավելացված արժեքի հարկից ազատելու արտոնության կիրառումից, ինչն էլ ենթադրում է փոխադրում ԱԱՀ դաշտ: Դա հնարավորություն կտա օգտվել ավելացված արժեքի հարկի համար սահմանված արտոնությունից, որը ապրանքների ներմուծման մասով հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարների վճարման ժամկետը մեկից երեք տարով հետաձգելու հնարավորություն է ընձեռում:

Վերը նշված օրենքը գործում է 2015 թ-ի հունվարի 1-ից, հետևաբար ի հայտ եկած խնդրի վերանայումը, մասնավորապես՝ վերոնշյալ արտոնության սահմանումն առավել նպաստավոր պայմաններ կստեղծի տնտեսվարող սուբյեկտների համար սահմանամերձ համայնքներում գործունեություն ծավալելու համար:

Ճիշտ է` բյուջեի եկամուտների հավաքագրման մասով բացասական ազդեցություն կլինի, բայց այնուամենայնիվ հուսադրող է, որ կշեռքի նժարների վրա դնելով փաստարկները կառավարությունը առաջնային է համարել սահմանամերձ համայնքներում տնտեսական գործունեության ակտիվացումն ու խթանումը:

Արմեն Վարդանյան