Պաշտոնական տվյալներով՝ նախորդ տարվա հունվար-նոյեմբեր ամիսներին Երեւանում իրականացվել է բնակարանների առքուվաճառքի գրեթե 10 հազար գործարք։ Համեմատության համար նշենք, որ այս տարվա սկզբին մայրաքաղաքում հաշվարկվել է առնվազն 236 հազար բնակարան։

Գործարքների կառուցվածքում Կենտրոն եւ Արաբկիր համայնքների համատեղ մասնաբաժինը հունվար-նոյեմբերին հասել է 34%-ի։ Մինչդեռ այս համայնքների մասնաբաժինը Երեւանի բնակարանների ընդհանուր քանակում մի փոքր պակաս է եղել՝ 28%։

 

Ինչպես հայտնի է, բնակարանների բարձր գնով Կենտրոնը եւ Արաբկիրը մայրաքաղաքում զբաղեցնում են համապատասխանաբար առաջին եւ երկրորդ տեղերը։ Ընդ որում, գների շեղումները, քաղաքի այլ տարածքների համեմատ, նկատելի են (տե՛ս աղյուսակներ 1 եւ 2):

Այս երկու թաղամասերում բնակարանների շուկայի համեմատաբար բարձր դինամիկան մի շարք պատճառներ ունի, որոնք քաջ հայտնի են թե՛ երեւանցիներին, թե՛ մարզերի բնակիչներին։ Շատ գնորդների համար ամենագրավիչը Կենտրոնն է։ Բայց բնակարանների թանկության պատճառով այստեղ բնակարան կարող են ձեռք բերել միայն շատ հարուստ քաղաքացիները։ Ավելի քիչ «հարուստները» ավելի մատչելի բնակարաններ ունեն Արաբկիրում, որը Կենտրոն թաղամասից հետո երկրորդ տեղն է զբաղեցնում գնային առումով։

Մայրաքաղաքում սպառողական պահանջարկը, հատկապես այս երկու համայնքներում, խթանել է բազմաբնակարան շենքերի զանգվածային շինարարությունը։ Դրական դեր են խաղացել հիփոթեքային արտոնությունների տրամադրման ծրագրերը։ Այս ծրագրերի իրականացումն օգնել է գնորդների կոնտինգենտում ներգրավել այն ընտանիքներին, որոնց ֆինանսական սահմանափակ հնարավորությունները թույլ չեն տվել թանկարժեք բնակարաններ գնել։

Անցած տարի մայրաքաղաքում բնակարան գնողների կոնտինգենտը համալրվել է արցախցի փախստականներով։ Նրանցից բացի, Հայաստանի սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչները՝ վախենալով ադրբեջանական կողմի գնդակոծությունից, հաճախ տեղափոխվում են երկրի այլ շրջաններ, այդ թվում՝ Երեւան։ Եթե ​​միջոցները թույլ են տալիս, ապա այդ միգրանտները բնակարաններ (ներառյալ բնակարաններ) գնում են նոր բնակության վայրում:

Մայրաքաղաքի բնակարանների շուկայում վաղուց կա եւս մեկ գործոն։ Որոշ քաղաքացիների կողմից բնակարան գնելը դիտվում է որպես դրամական կապիտալի «հուսալի» (այսինքն՝ ռիսկի առումով անվտանգ) ներդրում:

Դա տեղի է ունենում, երբ «ներդրողների» սեփականությունը ներառում է գնված բնակարանների մի ամբողջ «հավաքածու», որոնք, իհարկե, փաստացի դատարկ են, սակայն կարող են դառնալ եկամտի աղբյուր վարձակալության ժամանակ։ Այս պրակտիկայի համար հատկապես գրավիչ է մայրաքաղաքի փոքր կենտրոնը, որտեղ վարձավճարը հասնում է ամսական մի քանի հազար ԱՄՆ դոլարի։

Պաշտոնական հրապարակումներում ներկայացված 1 քմ տարածքով բնակարանների գները հաշվարկվում են առքուվաճառքի գործարքների տվյալների հիման վրա: Եթե ​​համեմատենք «պաշտոնական» գները բնակարանների վաճառքի հայտարարություններում նշված գների հետ, ապա նկատելի տարբերություն կա։ Այս անհամապատասխանությունների մեծությունը որոշելու համար փոքրիկ փորձ է իրականացվել։Պատահական ընտրության մեթոդով ընտրվել է Արաբկիրի տարածքում բնակարանների վաճառքի 60 հայտարարություն, որոնք բաժանել են 3 խմբի։ Առաջին խմբում են երկրորդային շուկան ներկայացնող «հին» բնակարանները։ Երկրորդ խումբը ներառում է առաջնային շուկայից (այսինքն՝ նորակառույց շենքերից) բնակարաններ՝ առանց կապիտալ վերանորոգման։ Երրորդ խմբում `նույն բնակարանները, բայց կապիտալ վերանորոգված (երբեմն` խոհանոցի եւ լոգարանի սարքավորումներով): Այս տվյալների հիման վրա հաշվարկվում է բնակարանների 1 քմ գինը՝ ըստ նշված խմբերի։

Այսպիսով, «հին» բնակարանների միջին գինը կազմում է 1307 դոլար 1 քմ դիմաց, առանց կապիտալ վերանորոգման «նոր» բնակարանների միջին գինը՝ 1358 դոլար, իսկ վերանորոգված բնակարանների գինը՝ 1617 դոլար։ Ի դեպ, վերջին երկու ցուցանիշների միջեւ տարբերությունը (կլորացված մինչեւ 250 դոլար) կարող է բնութագրել բնակարանների կապիտալ վերանորոգման միջին արժեքը եւ խոհանոցի եւ լոգարանի սարքավորումների տեղադրման արժեքը 1 քմ համար։

Արաբկիրի մասով պաշտոնական տեղեկատվության մեջ ներկայացվում է քմ-ի համար շուկայական արժեքը՝ 475 հազար դրամ։ Նոյեմբերի փոխարժեքով դա 994 դոլար է, ինչը տեսանելիորեն ցածր է առաջարկվող գներից։ Հայտարարություններում գները գերազանցում են «հին» բնակարանների պաշտոնական ցուցանիշը 1,3 անգամ, «նոր» առանց վերանորոգման բնակարանների համար՝ գրեթե 1,4 անգամ, իսկ վերանորոգմամբ՝ ավելի քան 1,6 անգամ։

Անգամ հաշվի առնելով գնային զեղչերը՝ գնորդի հետ սակարկությունների ժամանակ դեռեւս մնում է տպավորիչ տարբերություն։ Նման անհամապատասխանությունների պատճառների վերաբերյալ կարելի է միայն վարկածներ առաջ քաշել։ Դրանցից մեկն այն է, որ առքուվաճառքի գործարքներ ձեւակերպելիս նշվում է քիչ գումար, քան իրականում է։