Մենք կողմ ենք ցանկացած միջանցքի շահագործմանը, ցանկացած երթուղով` առանց պետությունների սահմանները փոխելու: Այս մասին Turan-ին տված հարցազրույցում ասել է Ադրբեջանում Իրանի դեսպան Սեյեդ Աբբաս Մուսավին, պատասխանելով հարցին, թե արդյոք Իրանում դժգոհ են «Զանգեզուրի միջանցքի» բացման հեռանկարից:
Հարցին, թե ինչպես կարելի է կառուցել «Զանգեզուրի միջանցքը», եթե Իրանը Արաքս գետի վրա կառուցել է Խուդաֆերինի և Գըզ Գալասի ջրամբարները, որոնք ջրի տակ են թողել Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև երկաթուղային գծի մի հատվածը, դեսպանը նշել է, որ վերջերս Իրանի ճանապարհների և քաղաքաշինության նախարարը Ադրբեջանի փոխվարչապետի հետ համատեղ այցելել են այդ վայրերը: «Այս կառույցները կառուցվել են այն ժամանակահատվածում, երբ նշված տարածքը բռնազավթված էր, բայց դրանք կառուցվել են Ադրբեջանի հետ երկկողմ համաձայնագրի հիման վրա: Նշված խնդիրը լուծելու համար ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, որը պատրաստելու է տեխնիկական առաջարկ ՝ ճանապարհը Իրանի երկաթուղային համակարգին միացնելու վերաբերյալ», – ասել է դիվանագետը: Նա ավելացրել է, որ Իրանը և Ադրբեջանը համատեղ օգտագործում են այս ջուրը ոռոգման, ինչպես նաև էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար:
Դիվանագիտական սիմֆոնիայի պես է հնչում: Փաստորեն, Բաքուն Իրանին մեղադրում է Արցախի հետ Իրանի սահմանին ջրամբարներ կառուցելու մեջ ՝ դրանով իսկ փակելով դեպի Սյունիք և Նախիջեւան ճանապարհը: Իրանը պատասխանում է ՝ ասելով, որ համաձայնագիրը ստորագրվել է Ալիեւի հետ:
Հիշեցնենք, որ 2016 թվականին, ապրիլյան պատերազմից մեկ ամիս առաջ, Իրանն ու Ադրբեջանը համաձայնագիր ստորագրեցին «Խուդաֆերինի հիդրոէլեկտրակայանի համատեղ օգտագործման մասին»: Ապրիլյան պատերազմի ընթացքում Բաքուն չկարողացավ առաջ շարժվել այս ուղղությամբ:
2020 թվականի մարտի 5-ին Ալիևը կրկին այցելեց Իրան, և կրկին խոսքը Խուդաֆերինի մասին էր: 2020-ի սեպտեմբերի 27-ին ագրեսիա սկսեց Արցախի դեմ: Իրանի հետ սահմանը և ջրամբարի մի մասը անցան Բաքվի վերահսկողության տակ: Բայց պարզվեց, որ ջրամբարը փակում է բաղձալի ճանապարհը դեպի Նախիջեւան:
Հիշեցնենք, որ 100 տարի առաջ Կարսի պայմանագրի կնքումից հետո Իրանը գործարք կնքեց Թուրքիայի հետ` նրան տրամադրելով մի փոքրիկ միջանցք, որն առ այսօր կապում է Թուրքիան Նախիջևանի հետ:
Ներկայում Նախիջեւանում ընթանում են թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններ: Ռուսաստանը և Թուրքիան ջանքեր են գործադրում «Զանգեզուրի միջանցքի» բացման համար, որը պետք է օկուպացված Զանգիլանը կապի Նախիջևանի և Թուրքիայի հետ: Հայաստանին ստիպում են ստորագրել սահմանների ճանաչման մասին համաձայնագիր: Բայց ամենավճռական պահին հանկարծ պարզվում է, որ միջանցք չի կարող լինել, քանի որ կա իրանական ջրամբար: Իսկ Թուրքիան Նախիջեւանի հետ կապող միջանցքը նույնպես հեռու չէ Իրանից:
Նյութի աղբյուր՝ https://www.lragir.am/2021/06/25/651079/