Հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը հրապարակել է Հայաստանի՝ Ադրբեջանին առաջարկած 6 կետերը խաղաղ համաձայնագրի շուրջ բանակցություններ սկսելու համար։ Առաջարկների հրապարակումը բացատրում է, թե ինչու Բաքուն հրաժարվեց բանակցություններից, և ինչու էր կասկածի տակ մայիսի 16-17-ին Մոսկվայում նախատեսված հանդիպումը։
«Հայկական կողմի համար հիմնարար նշանակություն ունեն Լեռնային Ղարաբաղի հայերի անվտանգության ապահովման, նրանց իրավունքների ու ազատությունների պահպանման, ինչպես նաև ԼՂ վերջնական կարգավիճակի որոշման խնդիրները։ «Հայկական կողմը պատրաստ է բանակցություններ սկսել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև միջպետական հարաբերությունների հաստատման վերաբերյալ խաղաղ պայմանագրի շուրջ՝ ՄԱԿ-ի կանոնադրության, Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի և Միջազգային քաղաքացիական-քաղաքական պայմանագրի հիման վրա»։ «Համապատասխան բանակցություններ կազմակերպելու համար հայկական կողմը դիմել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին»,- ասվում է առաջարկներում։
Բաքուն այդ առաջարկներն անվանել է «ամորֆ», թեև դրանցում ամեն ինչ ավելի քան կոնկրետ է։ Բայց ավելի կարևոր է, որ Մոսկվան մի քանի անգամ ԱԳՆ մակարդակով հայտարարել է, որ բանակցությունները տեղի կունենան Ադրբեջանի առաջարկներին համապատասխան։ Երեւանն ընդունել է տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման Բաքվի առաջարկը, հայտնել են ՌԴ ԱԳՆ-ից։ Մոսկվան նույնիսկ չի հիշատակել Հայաստանի հակաառաջարկները։
Նախորդ օրը Դուշանբեում Մոսկվան ու Բաքուն վերահաստատեցին Հայաստանի դեմ «սահմանազատման եւ հաղորդակցությունների բացման» պլանները հետնամուտքից, այսինքն առանց միջազգային իևավական հիմքի իրականացնելու մտադրությունները։ Ավելի վաղ Լավրովը խոստովանել էր, որ այս պլաններում հայկական շահ չկա։ Սա ոչ միայն կասկածի տակ է դնում Ռուսաստանի միջնորդական առաքելությունը, այլեւ հաստատում է նրա կողմնակալությունն ու լիակատար թշնամանքը հայկական կողմի նկատմամբ։
Մոսկվան և Բաքուն միաձայն պնդում են, որ հակամարտությունը լուծված է, Մինսկի խումբը «չեղյալ է հայտարարվել», «տարածքային ամբողջականությունը» պետք է ճանաչվի՝ հաշվի առնելով 2020 թվականի ահաբեկչական պատերազմի արդյունքները, իսկ եռակողմ հայտարարության վերանայումը կլինի «ինքնասպանություն Հայաստանի համար»։ Այս ամենն ամրապնդվեց զինված ներխուժումներով, պատերազմի սպառնալիքներով, պարտադրելով զիջումներ։
ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինկենը վերջերս ասել է, որ մշտական կապի մեջ է Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հետ՝ հույս ունենալով, որ նրանք չեն ձեռնարկի գործողություններ, որոնք կվտանգեն տարածաշրջանում խաղաղությունը։ Իրանը կոշտ հայտարարություններ է արել նաև Հայաստանի սահմանների անձեռնմխելիության և ուժային գործողությունների անթույլատրելիության մասին։ Սա ռազմական գործողությունների չվերսկսման յուրատեսակ դիվանագիտական երաշխիք է, որը Հայաստանի համար շանս է առաջ քաշելու իր պայմանները՝ չվախենալով Բաքվի և Մոսկվայի կողմից ուժի կիրառման սպառնալիքներից։
Նյութի աղբյուր՝ https://www.lragir.am/2022/05/14/717285/