Հայաստանի Հանրապետության Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Տիեզերական հետազոտությունների ինստիտուտի Արեգակնային աստղագիտության լաբորատորիայի և Արեգակ-Երկիր ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտնականները զգուշացնում են բարձր մագնիսական ակտիվության մասին, որն առաջացել է Արեգակի հարավային կիսագնդում գտնվող խոշոր կորոնային անցքի հետևանքով: Այս երևույթը, որը սկսել է ազդել Երկրի վրա 2025 թվականի մայիսի 17-ից, շարունակում է ազդել տիեզերական եղանակի և մոլորակի մագնիսական դաշտի վրա:


Կորոնային անցքը Արեգակի կորոնայի այն հատվածն է, որտեղ պլազմայի խտությունն ու ջերմաստիճանը ցածր են, իսկ մագնիսական դաշտը բաց է, ինչը թույլ է տալիս Արեգակի պլազմային դուրս հոսել տիեզերք՝ արեգակնային քամու տեսքով: Մայիսի 18-ին Երկիրը լիովին ընկղմվել է այս պլազմայի հոսքի մեջ, որն ունի ծայրահեղ բնութագրեր, ինչը ստեղծում է մագնիսական փոթորիկների պայմաններ:


Արեգակնային քամու բնութագրեր
Գիտնականների տվյալներով՝ Երկրի մոտ արեգակնային քամու արագությունը հասնում է 700–800 կմ/վ, ինչը գրեթե կրկնակի գերազանցում է սովորական ցուցանիշները: Շրջակա գազի ջերմաստիճանը բարձրացել է մինչև կես միլիոն աստիճան Ցելսիուս և ավելի, ինչը հինգ անգամ գերազանցում է նորման: Նման պայմանները զգալիորեն մեծացնում են մագնիսական խանգարումների հավանականությունը:

Մագնիսական դաշտի վիճակը արտացոլող մագնիսական ինդեքսները մայիսի 18-ի առավոտից տատանվում են դեղին և կանաչ գոտիների միջև՝ վկայելով անկայուն իրավիճակի մասին: Գիտնականները նշում են, որ առաջիկա օրերին մագնիսական փոթորիկների հավանականությունը կազմում է 30–40%:

Մագնիսական փոթորիկների ազդեցությունը առողջության վրա
Մագնիսական փոթորիկները կարող են նկատելի ազդեցություն ունենալ եղանակից կախված մարդկանց վրա: Բժիշկ-թերապևտ Լյուդմիլա Լապան բացատրում է, որ հատկապես խոցելի են անոթային հիվանդություններ ունեցող մարդիկ, ինչպես նաև նրանք, ովքեր տարել են ինսուլտ կամ ինֆարկտ: Հնարավոր ախտանիշները ներառում են.

Գլխացավեր;
Թուլություն և բարձր հոգնածություն;
Արյան ճնշման բարձրացում;
Անոթների սպազմեր:
Բացասական ազդեցությունները նվազագույնի հասցնելու համար փոթորիկների ժամանակ խորհուրդ է տրվում.

Ընդունել բժշկի նշանակած դեղամիջոցները;
Սնվել թեթև և առողջ սննդով;
Խուսափել սթրեսներից և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից:
Ինչպե՞ս է կորոնային անցքն ազդում Երկրի վրա
Ի տարբերություն արեգակնային բռնկումների՝ կորոնային անցքերը չեն առաջացնում G5 մակարդակի ծայրահեղ մագնիսական փոթորիկներ, ինչպես դա եղել է 2024 թվականի մայիսին, սակայն կարող են հարուցել միջին ուժգնության փոթորիկներ (G1–G3 մակարդակներ): Անցքի բարդ կառուցվածքով պայմանավորված արեգակնային քամու արագության կտրուկ տատանումները խախտում են Երկրի մագնիսական դաշտի կայունությունը, ինչը հանգեցնում է մագնիսական խանգարումների:

Գիտնականները ընդգծում են, որ ընթացիկ արեգակնային ցիկլը, որը գագաթնակետին է հասել 2024 թվականին, շարունակում է ակտիվ մնալ: Թեև ակտիվության առավելագույնը անցել է, 2025 թվականին մագնիսական փոթորիկները կլինեն պարբերական, հատկապես այն ժամանակաշրջաններում, երբ Երկիրը հայտնվում է կորոնային անցքերի ազդեցության գոտում:

Կանխատեսում և առաջարկություններ
Արեգակնային աստղագիտության լաբորատորիայի կանխատեսումների համաձայն՝ Երկիրը կմնա կորոնային անցքի ազդեցության գոտում առնվազն ընթացիկ շաբաթվա վերջ: Փոթորիկների ճշգրիտ ամսաթվերը և ուժգնությունը դեռ դժվար է կանխատեսել, սակայն գիտնականները խորհուրդ են տալիս հետևել Kp մագնիսական ինդեքսի թարմացումներին և բևեռային լույսերի կանխատեսումներին, որոնք կարող են տեսանելի դառնալ նույնիսկ միջին լայնություններում:

Եղանակից կախված մարդկանց համար կարևոր է նախօրոք պատրաստվել հնարավոր փոթորիկներին՝ հետևելով բժիշկների առաջարկություններին: Բացի այդ, մագնիսական խանգարումները կարող են ժամանակավորապես ազդել արբանյակային նավիգացիայի և ռադիոկապի աշխատանքի վրա, ինչը պետք է հաշվի առնեն տեխնիկական համակարգերի օպերատորները: