Ամերիկյան Washington post պարբերականը հրատարակվել է 16 գրքի հեղինակ Քրիս Բոհջալյանի «Թուրքական գյուղ, որը ունեցել է 10.000 հայ բնակիչ, իսկ այժմ մնացել է ընդամենը մեկը» հոդվածը, որտեղ ներկայացվում է հեղինակի այցելությունը Թուրքիայի Դիարբեքիր նահանգի Չունգուշ գյուղ և այնտեղ հանդիպումը հայերի ցեղասպանության վերապրած ժառանգներից մեկի հետ:
Բոհջալյանը, ներկայացնելով Չունգուշ կատարած այցը նշում է.« Ես իմ հինգ ընկերների հետ այցելեցի Թուրքիայի մի հատված, որ շատ հայեր այդ թվում նաև ես անվանում ենք պատմական հայկական հողեր: Մենք եղանք մի տարածաշրջանում, որը այժմ ամբողջովին քրդական է, սակայն մոտ 98 տարի առաջ այստեղ ապրել են քրդեր, հայեր, ասորացիներ և թուրքեր: Մենք ուխտագնացություն էինք կատարել տեսնելու հայկական եկեղեցիների և վանքերի ավերակները: Առաջին Աշխարհամարտի ժամանակ այստեղի մոտ 1.5 միլիոն հայ բնակչությունը պարբերական սպանությունների է ենթարկվել Օսմանյան կայսրության կողմից: Մեր ճանապարհորդության հինգերորդ օրը մենք ճանապարհվեցին Չունգուշ, որտեղ ժամանակին ապրել է շուրջ 10.000 հայ: Քաղաքը գրեթե ամբողջությամբ հայկական էր: Ցեղասպանության ժամանակ թուրքական ժանդարմերիան և քրդական հորդան հարձակվել է Չունգուշ քաղաքի վրա և այնտեղի ամբողջ հայ բնակչությունը բռնագաղթեցրել դեպի Դուդան, որտեղ հայերին գնդկահարել, սվինահարել կամ նետել մի քանի հարյուր մետր բարձրություն ունեցող կիրճ»:
Նա այնուհետև նշում է, որ միայն պատահաբար է իրենց խումբը իմացել, որ քաղաքում դեռևս հայ է ապրում:
«Մեր խումբը չէր ակնկալում հանդիպել Ասիային Չունգուշ այցելության ժամանակ: Մենք ուղղակի ցանկանում էինք տեսնել հայկական եկեղեցիների և վանքերի ավերակները: Բոլոր տեղի բնակիչները գիտեին, որ ժամանակին այդ տարածքում ապրել են հայեր, սակայն համոզված նշում էին, որ նրանք իրենց կամքով են հեռացել այդ տարածքից: Մենք չէինք մտածում, որ դեռևս հայ է ապրում այդ քաղաքում: Սակայն երբ արդեն լքում էինք քաղաքը մի տղամարդ ծեծեց մեր ավտոմեքենայի դուռը և հայտնեց, որ քաղաքում հայ է ապրում և ավելացրեց, որ մենք պետք է անպայման հանդիպենք իր զոքանչին»,- գրում է հոդվածի հեղինակը:
Այնուհետև Բոհջալյանը ներկայացնում է ցեղասպանություն վերապրած ժառանգի հետ հանդիպումը:« Ես հանդիպել եմ ցեղասպանության վերապրածների նաև նախկինում: Այդ թվում նաև իմ տատիին և պապիին, սակայն Ասյայի հետ հանդիպումը ուրիշ էր: Նա Վաշինգթոնում, Բեյրութում կամ Փարիզում չէր: Նա հայկական սփյուռքի հատված էր կազմում, որտեղ դեռևս հազվադեպ հնարավոր է հանդիպել ցեղասպանության վերապրածների: Նա մի կին էր, որի մայրը հրաշքով էր փրկվել թուրքերի յաթաղանից: Նրա հայրն ու նախնիները սպանվել էին այն տարածքում, որտեղ նա շարունակում էր ապրել: Նա և իր մայրը շարունակել էին ապրել այդ տարածքում` գիտակցելով, թե իրենք ովքեր են, սակայն հարկադրված էին լռել այդ մասին: Սա էր կենդանի մնալու գինը:
Երբ մենք հարցրեցինք Ասիայից, թե արդյոք նա հայ է, վերջինս միայն տխրությամբ շարժեց գլուխը և լուռ մնաց: Այդ ընթացքում նրա աղջիկը բղավեց«Ոչ մենք չենք կարող խոսել այդ մասին»: Երբ մենք հարցրեցինք, թե իր մայրը ինչ է պատմել Դուդանի դեպքերի մասին, նա քարացավ և նշեց«ես փոքր եմ եղել, ես չեմ հիշում» : Երբեմն նա փորձում էր սկսել պատմությունը, սակայն կրկին լռում էր: Այդ պահերից մեկում, երբ նա լռեց, ես բռնեցի նրա ձեռքը: Նա ամուր բռնեց իմ ձեռքը և իր աչքերը հառեց ինձ: Այդ հայացքը ամենատխուր և ամենաուժեղ հայացքներից մեկն էր, որ ես երբևիցե տեսել եմ: Ես այդ պահին հասկացա, թե ինչու է նրա փեսան պահանջել, որ մենք հանդիպենք այդ ծեր կնոջը, քանի որ դա եղել է վերջինիս ցանկությունը: Ասյան ցանկացել էր տեսնել այլ հայերի»:
Suggestions
Ameriabank has provided business loans totaling over AMD 14 billion to the renewable energy sector
Ameriabank leading mortgage market five years in row
Ameriabank named best foreign exchange bank in Armenia by Global Finance
Use of smart solutions at financial companies: Ameriabank partners Silicon Mountains 2022
Ameriabank named the Bank of the Year 2022 in Armenia by The Banker Magazine
Ameria PhonePOS. New application for receiving non-cash payments with a smartphone
The Buy Armenian Hope for Christmas Event․ december 10 & 11
Ameriabank launches Google Pay, Google Wallet support for card users in Armenia
Ameriabank: At the Vanguard of Armenia's Banking Sector
Global Finance Names Ameriabank the Safest Bank in Armenia
Largest corporate bond program at securities market of Armenia completed successfully
Ameriabank Receives the Most Innovative Digital Bank Regional Award 2022 by Global Finance Magazine
Ameriabank Receives Euromoney Award for Excellence as the Best Bank in Armenia for 2022
Leading international, Armenian companies focusing on ecosystem solutions join Orion Summit 2022
Leading international, Armenian companies focusing on ecosystem solutions join Orion Summit 2022
Non-cash summer: a chance to win 22 travel vouchers for the clients of Ameriabank
Ameriabank wins Best Bank in Sustainable Finance award for 2022
Ameriabank awarded with TFP Prize for Deal of the Year 2021: Green Trade by EBRD
Global Finance names Ameriabank Best Bank in Armenia in 2022
Ameriabank’s ‘Live Armenian,’ ‘Live with a Smile,’ ‘Live Limitless’ promotional draws’ winners are announced
Global Finance Names Ameriabank “Best Investment Bank” in Armenia
Ameriabank receives another IFC award in trade-finance sector
Ameriabank is the first in Armenia to place green bonds via public offering
"You can create systems, but they must be based on people, be people-centered," says Lindsey Forbes, Ameriabank Board Member
Ameriabank is the largest taxpayer among Armenian banks according to results of year 2021
Funeral services for 5-year-old Armenian boy from Pasadena to be held on July 18
Armenia President discusses economic cooperation with US
Armenian dad of 5-year-old missing boy smiles and jokes in court
Armenia delegation: Signatures shall be collected to express no-confidence to PACE president
London fire: 6 people killed
French Presidential elections: Macron, Le Pen through to second round
Most popular
Today
For week
For Month
4 Simple Ways to Build Downtime Into Your Busy Day
Geri Horner on Her New Single, George Michael, and Her Open Door Policy With the Spice Girls
Alexis Ohanian, his grandfather attend LA premiere of The Promise
Kim Kardashian on Armenian Genocide
Sex and red wine extend youth
168 Zham: Russia pursuing policy of retreat in Artsakh
Haykakan Zhamanak: Karen Karapetyan unwilling to strike coalition deal with ARF-D
Haykakan Zhamanak: Russia-Turkey thaw to deal major blow to Armenian businessmen
Zhamanak: Ohanyan to be promoted to senior post in Russia?
Zhoghovurd: Russian low-coster’s disappointing shock
Aznavour to Receive a Star on the Hollywood Walk of Fame
Geri Horner on Her New Single, George Michael, and Her Open Door Policy With the Spice Girls
Armenian choir to perform during Trump visit to Church of the Holy Sepulchre in Jerusalem
Jacqueline Bisset to topline “Journey to Miyakojima” drama
Closed screening of Armenian Genocide movie, The Promise, is held in Yerevan (Video)